Week van de gestippelde mosdierslak

Als duiker of snorkelaar hoef je echt niet naar een tropisch land om kleurrijke dieren waar te nemen. Ook in onze ogenschijnlijk grauwe en kleurloze zoute wateren krioelt het van de prachtige wezens. Ga maar eens snorkelen of duiken in het Grevelingenmeer of de Oosterschelde. Of duik naar een wrak in de Noordzee. Veel mensen zijn inmiddels verslaafd geraakt aan het zoeken naar de extreem mooie en gracieuze slakjes zonder huisje (naaktslakken). De gestippelde mosdierslak (Thecacera pennigera) is er zo een waar jaarlijks naar gezocht wordt. Want of je die soort zult aantreffen is nooit zeker. Er zijn jaren dat ze relatief veel voorkomen, maar ook perioden waarin ze niet of nauwelijks te vinden zijn. Dit weten we dankzij het Monitoringproject Onderwater Oever waarbij deskundige vrijwillige onderzoekers tijdens hun duiken de aantallen van tientallen mariene organismen tellen en schatten. Daardoor wordt het mogelijk de aantalsveranderingen van de populaties door de seizoenen en jaren heen te volgen. 

Oranje en betoverend MOOi

De gestippelde mosdierslak is een van de fraaist gekleurde soorten uit onze wateren. Het is echt een ideale soort om als MOO-vrijwilliger naar uit te kijken. Alleen al het kleurpatroon maakt de soort uniek en zelfs als ze nog klein zijn is geen verwarring met andere soorten mogelijk. Het dier kan ongeveer drie centimeter lang worden, maar door een duikbril lijkt alles gelukkig soms groter. Het melkwit tot bijna transparante lichaam is bezet met grote heldere oranje vlekken, afgewisseld door kleinere zwarte stippen. In vergelijking met andere naaktslakken hebben ze een hoog lichaam (hoge rug). Midden op die rug bevindt zich een krans van geveerde kieuwen. Achter deze kieuwkrans staan ook nog twee lange vingervormige uitsteeksels. De reuksprieten op de kop, de zogenaamde rhinoforen, zijn bovenaan ook oranje en hebben dwarsgeplaatste lamellen. Ze staan in een brede tweelobbige schede. Je hoeft niet per se koningsgezind of sportfan te zijn om enthousiast over deze naaktslak te worden, al helpt dat oranje wel.

Uitkijken naar het voedsel

Wie naar zeenaaktslakken zoekt, zoekt eigenlijk altijd eerst naar het voedsel. Want de diertjes zijn nogal kieskeurig en het voedsel verschilt van soort tot soort. De gestippelde mosdierslak leeft op en van het spiraalmosdiertje (Crisularia plumosa). Dit is een broze soort die als vertakte struikvormige boompjes op de zeebodem groeit.

Uitkijken naar de eieren

Ook de eieren van zeenaaktslakken zijn karakteristiek. Vaak vallen die nog eerder op dan de ouders. Niet omdat ze kleurrijker zijn, maar vooral omdat de omvang van de afzettingen groter is en de eisnoeren vaak een karakteristiek vormpatroon hebben. De eieren van de gestippelde mosdierslak vormen een brede band, die met enkele slagen in een Crisularia-kolonie is afgezet.

Meedoen?

Als je duikt of snorkelt kun je ons helpen bij het Monitoringproject Onderwater Oever. Je bent van harte welkom als vrijwillige waarnemer. Je hoeft geen geoefende bioloog te zijn. Als je een beetje oog voor de natuur hebt, leer je het waarnemen vanzelf en ga je steeds meer soorten herkennen. Dus wil je de onderwaternatuur intenser beleven en een bijdrage leveren aan de kennisopbouw over allerlei onder water levende soorten en zo helpen de natuur te beschermen, word dan MOO-waarnemer. Je kan je opgeven door een account aan te maken via het ANEMOON-portaal of door een mail te sturen naar anemoon@cistron.nl.

Wellicht is dan ook het speciale MOO-weekend in Zeeland iets voor jou; dit vindt plaats van vrijdag 27 tot en met zondag 29 oktober 2023.

Tekst: Adriaan Gmelig Meyling, Stichting ANEMOON en SoortenNL
Foto’s Marion Haarsma