CACTUS-database website presentatie

Verspreiding van plantensoorten op Nederlands Caribische eilanden nu online

Carmabi, Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), Wageningen University & Research
21-DEC-2022 - Sinds 2018 werken Wageningen University & Research en Carmabi aan het samenbrengen van historische en recente data over vegetatiesamenstelling en verspreiding van plantensoorten op de zes Nederlands Caribische eilanden. De data is verzameld in de CACTUS-database, die nu ook online is te raadplegen.

Plantwaarnemingen uit de CACTUS-database zijn nu online beschikbaar via de website van de Dutch Caribbean Biodiversity Database (DCBD), die in de eerste week van december op Aruba werd gelanceerd.  

Een shoco op de zuilcactus Stenocereus griseus

De CACTUS-database bestaat uit ongeveer 2500 gedigitaliseerde vegetatieopnames, resulterend in ongeveer 40.000 waarnemingen van plantensoorten. Deze zijn aangevuld met ongeveer 10.000 plantwaarnemingen van digitale foto’s, burgerwetenschappelijke databases, GBIF, inventarisatierapporten en aanvullende veldwaarnemingen. Voor meer dan tachtig procent van het totaal aantal voorkomende inheemse en genaturaliseerde uitheemse vaatplantensoorten op de zes eilanden zijn nu enkele waarnemingen beschikbaar, voornamelijk voor de periode 1950-2022. Momenteel wordt een NLBIF-project uitgevoerd dat gericht is op het digitaliseren van aanvullende historische herbariumarchieven voor alle zes eilanden. 

Gegevens worden gepresenteerd op de website op een rasterresolutie van 1 bij 1 kilometer (figuur 1). Geografisch meer gedetailleerde gegevens zijn op verzoek beschikbaar voor wetenschappelijke en conservatiedoeleinden. De website staat de selectie van waarnemingen binnen tijdsperioden toe, wat trendanalyse van verspreidingspatronen van soorten mogelijk maakt (figuur 2), vooral in gevallen waarin de beschikbaarheid van gegevens in vergeleken periodes vergelijkbaar is. Trendanalyse is een essentieel hulpmiddel voor het opstellen van Rode lijsten van bedreigde diersoorten. Bovendien is het mogelijk om gegevenshiaten voor specifieke soorten te zien, wat enthousiaste plantenjagers kan aanmoedigen om nieuwe waarnemingsgegevens van deze planten te verstrekken. 

Figuur 1. Op de soortenverspreidingswebsite kiest u een eiland en de wetenschappelijke naam van een plantensoort. Op de kaart is de verspreiding van de zuilcactus Stenocereus griseus op het eiland Aruba weergegeven, gebaseerd op de beschikbare waarnemingsgegevens

Figuur 2. Verspreiding van de uitheemse orchidee Oeceoclades maculata op Saba in de periode 1990-2000 (links: geen waarnemingen bekend van voor 1990; en rechts: na 2000). Een toename in het voorkomen van deze soort is ook bekend van andere Caribische eilanden

Het aantal waarnemingen per eiland verschilt sterk, met verreweg de meeste op Curaçao (56 procent), gevolgd door Aruba (13 procent) en Bonaire (11 procent). Voor Sint Maarten zijn gegevens nog relatief schaars. Nieuwe waarnemingen worden regelmatig toegevoegd, waarna de gepresenteerde data op de DCBD-website wordt bijgewerkt.
 De uitheemse orchidee Oeceoclades maculata in bloei

Tekst: John Janssen, André van Proosdij en Stephan Hennekens, Wageningen University & Research; Erik Houtepen, Carmabi Foundation
Foto's: John Janssen; DCBD; Michiel Boeken

  

  

Laatste berichten

Zie ook