Stikstof en Gray's kustslak

Gray's kustslak is een typische kwelderslak waarvan het leefgebied zeer beperkt is. In Nederland leeft deze soort nog op meerdere plaatsen. Op gunstige locaties kunnen flinke dichtheden worden bereikt. De slakken leven op de overgang tussen land en zee, op en tussen onder meer lamsoor, zeekraal en schorrenkruid. Behalve in Zuid-Nederland (Zeeland) komt de soort ook voor in de kweldergebieden in het noorden van ons land.

Het effect van stikstof op kwelders verschilt per plaats. Vooral de buitendijkse gebieden op de Waddeneilanden en in Noordoost-Friesland zijn stikstofgevoelig. Hoe meer stikstof uit de lucht op kwelders valt, hoe meer ze verruigen. De plaats van zeeaster en lamsoor wordt ingenomen door hoge grassoorten en de soortenrijkdom op de kwelders gaat achteruit. Dat geldt niet alleen voor planten, maar ook voor bijen, vlinders en sommige slakken.

Gray's kustslak staat op de Rode Lijst. De laatste decennia wordt de soort op de Waddeneilanden zelden of nooit meer in hogere dichtheden gevonden. Op diverse vroegere vindplaatsen zijn ze verdwenen, op andere steeds zeldzamer geworden. Een goede extra reden waarom de hoeveelheid stikstof die maximaal op een kwelder mag vallen, niet mag worden overschreden (kritische depositiewaarden). Tenminste, als we karakteristieke kweldersoorten als Gray's kustslak in Werelderfgoed 'Het Waddengebied' in stand willen houden.

Tekst en foto's: SoortenNL en Stichting ANEMOON