Korrelige taaiplaten op nieuwe vindplaatsen

In de duinen van Bakkum liggen nogal wat oude dode stronken en stammen van de Witte abeel in de zon te bakken. Op enkele daarvan werden enige oudere exemplaren van mogelijk Korrelige taaiplaat aangetroffen. Door de ouderdom en droogte van de paddenstoelen was het niet gelijk duidelijk welke soort het was, maar na microscopisch onderzoek bleken het wel degelijk Korrelige taaiplaten te zijn.

Deze paddenstoel is nu ook bekend van de heemtuin in Zaandam. De beheerders hebben de Korrelige taaiplaten de hele week water gegeven. Ook werden hongerige slakken eraf geplukt om de taaiplaten mooi te houden. En dat is gelukt, met prachtige foto’s als resultaat.

Vreemde paddenstoel?

De Korrelige taaiplaat is een soort waar veel om te doen is geweest. In 1987 werd de soort voor het eerst in Nederland in de buurt van Heerlen gevonden. Korrelige taaiplaat is een echte pelgrim die ver van bekende groeiplaatsen onverwachts tevoorschijn kan komen. Als de paddenstoel zich op een locatie heeft gevestigd, kan de soort ook zomaar weer verdwijnen. Ze wordt vooral aangetroffen op het dode hout van populieren, minder vaak op wilgen en Beuk. Soms leeft hij als parasiet op dode delen van levende bomen, en zeer zeldzaam wordt hij op naaldhout aangetroffen. Meestal verdwijnen de vruchtlichamen wanneer het hout waarop ze zitten vrijwel geheel is vergaan. Oude stammen dienen daarom zo lang mogelijk op hun plaats te blijven liggen.

Taaie taaiplaat steeds minder zeldzaam

Juist door het voorkomen op standplaatsen in de volle zon is de soort een uitzonderlijke paddenstoel. Het is een echte overlever. Tijdens de laatste decennia met warme zomerse periodes en extreme wateroverlast is de soort toegenomen in Nederland. De naam ’taaiplaat’ draagt deze soort met ere, gezien zijn toename in jaren van extreme weersomstandigheden. In 1990 kwam de Korrelige taaiplaat nog in 17 atlasblokken voor. In 2021 was de soort van 39 atlasblokken bekend. Dit jaar staat de teller al op 43 atlasblokken en valt daarmee niet meer in de categorie 'zeldzaam'. In de meeste landen staat de Korrelige taaiplaat nog wel op de Rode Lijst. In Nederland is de situatie blijkbaar anders.

Witrot en bruinrot van hout

De Korrelige taaiplaat is nog niet zo lang geleden in een andere familie (genus) geplaatst. De wetenschappelijke naam Lentinus cyathiformis werd Neolentinus chaefferi. Neolentinus verschilt van Lentinus door het veroorzaken van bruinrot in hout in plaats van witrot. De Korrelige taaiplaat komt in Azië en Europa voor, en meer in het midden en zuiden van Europa dan in het noorden.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Piet Brouwer