Geluid verdwijnt uit Amazone door branden

Het onderzoeksteam van de universiteit van Maryland nam duizenden uren aan geluid op in drie soorten bossen: bos dat was gekapt, bos dat één keer was verbrand en bos dat meerdere keren was verbrand. Wat blijkt? Gebieden die meer dan één keer werden getroffen door brand zijn stiller dan andere gebieden. In natuurgebieden waar gekapt is of waar één keer brand is geweest, is een grotere diversiteit aan geluid te horen. Het team analyseerde hoe divers de geluiden waren gedurende de dag en hoe ze met elkaar samenhingen. Bossen die meerdere keren waren verbrand klonken homogener, met minder diversiteit en minder interactie.

Meer bomen = meer geluid?

Naast geluidsopnames werden ook luchtbeelden van de bossen gemaakt. Het team was verbaasd te meten dat de hoeveelheid vegetatie niet overeenkomt met de hoeveelheid geluid: meer bomen betekent niet een gevarieerdere dierengemeenschap.

Een andere opvallende bevinding is dat insecten en niet vogels het duidelijkste signaal waren van de achteruitgang van het bos. Akoestische monitoring wordt vaak gebruikt om vogelpopulaties in kaart te brengen, vogels zingen namelijk in de ochtend en in de schemering. Maar juist op het midden van de dag en in de nacht was het verschil het grootst: het tijdstip van de insecten. Het is dus enorm belangrijk om écht naar insecten te luisteren!

Onnatuurlijke branden

De branden die zorgen voor de stilte in het bos zijn geen natuurlijk verschijnsel. Ontbost gebied wordt in brand gestoken om plaats te maken voor veeteelt en landbouw. De grootschalige ontbossing en de effecten van klimaatverandering – zoals droogte en harde wind – zorgen ervoor dat de branden grote delen van het regenwoud verwoesten.

Naast het herstellen van vernietigd bos, het beschermen van gebieden en het bestrijden van branden, is het dus enorm belangrijk om bossen ook te beschermen tegen herhaalde branden. Zo behouden we het orkest van de Amazone.

Meer informatie

• Het artikel Animal soundscapes reveal key markers of Amazon forest degradation from fire and logging over dit onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.

Tekst: WWF-Nederland
Foto: Andrés Unterlasdtaetter, WWF-Bolivia