Dode wisenten dragen bij aan Brabantse biodiversiteit

In het kader van het project 'Dood doet Leven in Brabant' werd in 2019 uitgebreid onderzoek gedaan naar de kever- en vliegenfauna van reeën, vossen, een knobbelzwaan en een Schotse hooglander (zie dit natuurbericht van 6 januari 2020). In 2020 moest het onderzoek door de maatregelen rond de COVID-19-pandemie helaas beperkt blijven tot een eenmalig bezoek van drie keverdeskundigen aan De Maashorst. Daarbij werd wel de fauna van twee zeer zeldzaam voorkomende kadavers onderzocht: die van twee overleden wisenten.

Kuddebeheerder FREE Nature heeft aanvullend de kadavers onderzocht op voorkomende gewervelde aaseters. Daarover is eerder bericht.

Het doel van het project is beschermde en prioritaire soorten die leven van dode dieren én hun voedselbronnen terug te brengen in de natuurlijke kringloop. Ook worden diverse doelgroepen door middel van lezingen en excursies geïnformeerd over het belang van grote kadavers in de natuur. Het project is een samenwerking van ARK Natuurontwikkeling, Brabants Landschap, Staatsbosbeheer, de Stichting Afhandeling & Monitoring Fauna-aanrijdingen (SAMF), Wageningen University & Research (WUR) en EIS Kenniscentrum Insecten.

Kadaveronderzoek

Het onderzoek leverde maar liefst 653 exemplaren van 71 soorten kevers op. Daaronder waren niet alleen aan aas gebonden soorten, maar ook veel mestkevers. De laatstgenoemde soorten konden daar leven doordat de buikholtes van de wisenten open lagen, waardoor de darminhoud los op de bodem lag. Een ander opvallend verschijnsel tijdens het bezoek was de aanwezigheid van een zeer groot aantal limonadewespen (Vespula sp.) die op en rond de kadavers van de wisenten aanwezig waren. Ze deden zich daar te goed aan de talrijk aanwezige insecten(larven).

Van de 71 keversoorten zijn vier soorten als bijzonder voor Noord-Brabant te kwalificeren. Ze behoren allemaal tot de familie kortschildkevers: Philonthus alpinus werd niet eerder gevonden in de provincie; Aleochara tristis, Philonthus parvicornis en Phacophallus parumpunctatus werden herontdekt, want die waren al ruim een halve eeuw niet meer gezien in Noord-Brabant. Het vinden van 653 exemplaren van 71 keversoorten tijdens een eenmalig bezoek toont aan dat grote kadavers een aanzienlijke bijdrage kunnen leveren aan de biodiversiteit van een terrein.

Kijk voor meer informatie over de waarde van dode dieren in de natuur op Dooddoetleven.nl.

Tekst: Ed Colijn, Frank van Nunen, Cor van de Sande & Bart Beekers
Foto's: Colinda Vergeer; Arjen Boerman, FREE Nature