Kleine weerschijnvlinder na tien jaar weer gezien in Nederland

Op 26 juni 2021 was Marjolein van Sintmaartensdijk-Mijnsbergen een fijn weekendje weg in Zuid-Limburg. Op een wandeling langs het riviertje de Gulp zag ze iets fladderen, waarvan ze meteen dacht: "Dit is geen alledaagse vlinder!" De paarse gloed viel op. Marjolein hield haar camera in de aanslag, maar het beestje bleef maar onrustig fladderen. Op een bepaald moment ging de vlinder twee seconden voor haar voeten zitten en heeft ze hem toch op de plaat kunnen zetten, al kreeg ze de paarse gloed er helaas niet op. ’s Avonds in het hotel keek ze met de app Obsidentify wat het kon zijn, maar ze geloofde de uitslag niet: kleine weerschijnvlinder, in 2011 het laatst gezien in Nederland. Een berichtje naar De Vlinderstichting bevestigde dat het die soort toch wél was! Op de website van De Vlinderstichting vond ze meer informatie over deze zeldzaamheid en werd haar duidelijk hoe bijzonder deze waarneming was. 

De kleine weerschijnvlinder vliegt in bosrijke rivierdalen bij rivieroevers en op open plekken en paden in lichte en open, vochtige loofbossen met ratelpopulieren op vrij voedselrijke grond. De vlinders leven voornamelijk hoog in de bomen. Zij komen naar beneden om te drinken van rottend materiaal, mest, overrijpe vruchten of vocht van de grond. Vooral de mannetjes kunnen met behulp van een oude, stinkende kaas naar beneden worden gelokt. De kleine weerschijnvlinder lijkt op de grote weerschijnvlinder, maar is daarvan te onderscheiden door de opvallende oogvlek met een oranje rand. De kleine weerschijnvlinder is in de twintigste eeuw slechts enkele malen waargenomen in Zuid-Limburg en Gelderland. In 1994 werden twee zwervers waargenomen: één in Simpelveld en één in de Millingerwaard. In 2011 is de kleine weerschijnvlinder gezien bij de ENCI-groeve in Maastricht, en in juni dit jaar dus deze vlinder bij Slenaken.

Volgend jaar eind juni maar eens gaan picknicken langs de Gulp met een lekker stuk Limburgse kaas, want daar zijn ook zij dol op.

Drie dagen na deze waarneming is er ook een kleine weerschijnvlinder gezien bij Eys, ook in Zuid-Limburg.

Tekst: José Kok, De Vlinderstichting
Foto’s: Marjolein van Sintmaartensdijk-Mijnsbergen; Kars Veling