Nieuwe val vangt veel meer malariamuggen

Het gaat om de val M-Tego die Wageningen University & Research heeft ontworpen in samenwerking met TU Delft en die nu verder wordt ontwikkeld door PreMal. "Met name de warmte die deze val verspreidt is van een enorme toegevoegde waarde", vertelt Florian Muijres. Samen met onder andere Antoine Cribellier heeft Muijres de werking van de val onderzocht aan de hand van high speed camerabeelden. Muijres: "Door de warmte komen de muggen veel dichterbij waardoor ze wel de val worden ingezogen in plaats van dat ze nog weg kunnen vliegen."

Dichterbij de val 

De vallen zijn een relatief nieuwe methode om malaria te bestrijden gebaseerd op signalen die muggen gebruiken om een bloedmaaltijd te vinden: met name lichaamsgeur. Alleen is het vangstpercentage tot nu toe relatief laag. De onderzoekers dachten dat het ontbreken van signalen op korte afstand zoals (lichaams-)warmte en vochtigheid weleens de boosdoener zouden kunnen zijn. 

Uit het onderzoek dat is gepubliceerd in Malaria Journal blijkt dat het toevoegen van signalen op korte afstand de muggen inderdaad dichterbij de val lokken. Bovendien blijven ze ook langer in de buurt. En dat zorgt ervoor dat meer muggen in de val verdwijnen. "Het zal malaria niet de wereld uit helpen", weet ook Muijres, "maar het kan wel degelijk bijdragen aan een vermindering."

Malaria 

Volgens de World Health Organisation (WHO) zijn er in 2018 nog altijd ruim 400 duizend mensen aan malaria overleden, met name in Afrika. De ziekte treft vooral kinderen, tweederde van de slachtoffers zijn jonger dan vijf jaar. Mensen krijgen malaria door een steek van een mug die is besmet met een parasiet. Via de steek dringt de parasiet het menselijk lichaam binnen.   

Malaria is te bestrijden met medicijnen, een andere manier is voorkomen dat malariamuggen mensen kunnen besmetten. Volgens de WHO is dat nog altijd de meest efficiënte strategie. Veel mensen in risicogebieden slapen dan ook onder klamboes die zijn ingespoten met insecticiden.  

Resistent 

Alleen kunnen muggen resistent worden voor die insecticiden. "We zien dat malaria hierdoor toeneemt in sommige regio’s", zegt Muijres. "Bovendien zijn insecticiden natuurlijk heel slecht voor het milieu". Dus een muggenval, die geheel insecticide-vrij is, kan vooral in gebieden waar resistentie voorkomt een belangrijke toegevoegde waarde hebben.

Dit is een onderzoek van Wageningen University & Research in samenwerking met de Technische Universiteit Delft, PreMal en het Ifakara Health Institute in Tanzania.

Tekst: Mark van der Meijs, Wageningen University & Research
Foto's: Jim Gathany (leadfoto: vrouwtje van de malariamug Anopheles stephensi); Hans Smid, Bugsinspace.nl