Paarse parelmoervlinder voor het eerst in 24 jaar waargenomen

De paarse parelmoervlinder (Boloria dia), voorheen bekend als akkerparelmoervlinder, is een soort die voorkomt in grote delen van Midden- en Zuid-Europa. De dichtstbijzijnde populaties komen voor in Noord-Frankrijk, het zuiden van België en in Duitsland tot ongeveer ter hoogte van Koblenz. Hier komt de vlinder voor in warme, droge graslanden langs bosranden en in bloemrijke graslanden op warme hellingen met open bos. Viooltjes zijn de belangrijkste waardplanten voor de paarse parelmoervlinder, met name het ruig viooltje. In Nederland is de paarse parelmoervlinder tussen 1850 en 1996 in totaal vijftien keer waargenomen. De laatste keer werd de soort aangetroffen tussen akkers op het landgoed Terworm, nabij Heerlen. In Nederland kwamen populaties nooit voor, altijd ging het om eenmalige waarnemingen. Dat de soort zwerflustig is, blijkt ook uit de incidentele waarneming uit Groot-Brittannië. Het waargenomen exemplaar in Zuid-Limburg is waarschijnlijk ook een zwerver. De paarse parelmoervlinder was ongeveer een uur ter plaatse en werd daarna niet meer gezien.

Toch is er hoop dat de paarse parelmoervlinder zich vestigt in Nederland, of dat er mogelijk al een (kleine) populatie voorkomt. Het aangetroffen individu betrof namelijk een vers ‘uitgeslopen’ exemplaar, behorende tot de tweede generatie. De waargenomen vlinder is een vrouwtje, waarbij de hoop bestaat dat ze gepaard heeft voor ze is gaan zwerven en dus eitjes zou kunnen afzetten. Na het opduiken van één vrouwelijk individu, ontstond in 2003 op deze wijze een populatie in Denemarken. Ook speelt klimaatopwarming een rol. Klimatologische belemmeringen voor vaste vestiging worden minder. De habitat in Zuid-Limburg lijkt in ieder geval overeen te komen met de leefgebieden aan de noordwestelijke grens van het verspreidingsgebied en ook zijn er waardplanten aanwezig. Vestiging is dus mogelijk. Doordat de paarse parelmoervlinder jaarlijks in twee – en in warme jaren tot drie – generaties vliegt, blijft het de komende tijd spannend of de paarse parelmoervlinder opnieuw opduikt.

Tekst: Joris Verhees, Bureau Natuurbalans – Limes Divergens en Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Joris Verhees