Sneeuwklokjes

Gewicht DNA Nederlandse planten bepaald

Naturalis Biodiversity Center
26-OKT-2019 - Voor het eerst is het gewicht van het DNA van 2360 verschillende Nederlandse plantensoorten bepaald. Daardoor weten we van 90% van de inheemse planten de grootte van het genoom. Bij ruim 1300 soorten was hier nog niks over bekend. Ben Zonneveld, verbonden aan Naturalis Biodiversity Center, hoopt op basis van deze informatie ook wijzigingen aan te brengen in de naamgeving van verschillende soorten.

De exacte hoeveelheid erfelijk materiaal die elke plant in zijn cellen draagt, verschilt per soort. Maar welke plant veel of weinig DNA heeft, is niet van buiten te zien. Een grotere hoeveelheid DNA staat niet gelijk aan een complexere soort. Zo heeft een zandraket 0,32 picogram DNA, een mens 7 picogram en een sneeuwklokje maar liefst 72 picogram. Ben Zonneveld, onderzoeker bij Naturalis Biodiversity Center, publiceerde de hoeveel erfelijk materiaal van elke plant afgelopen week in Forum Geobotanicum.

Om het DNA te meten is het DNA in elke plantencel fluorescerend gemaakt. Hoe meer erfelijk materiaal de plant heeft, des te meer licht de celkern produceert. Vrijwilligers van FLORON verzamelden genoeg materiaal om bijna alle Nederlandse planten te kunnen onderzoeken. Door het licht van de celkernen van 6400 individuele planten te meten, kon de de doortastende onderzoeker een overzicht krijgen van alle Nederlandse soorten.

Het vergelijken van de grootte van het DNA geeft onderzoekers nieuwe inzichten in de verwantschappen tussen planten. Zo krijgen we een duidelijker beeld van onze inheemse flora. Het meten van het gewicht van het erfelijk materiaal wordt gebruikt naast andere technieken zoals DNA-barcoding.

Verschillende technieken

Volgens Ben Zonneveld hebben beide methoden hun nut. Hij gebruikt een stapel boeken als voorbeeld om de technieken uit te leggen. Zonneveld: “Stel dat je wil weten of twee boeken hetzelfde zijn. Met DNA-barcoding kijk je of de tekst bovenaan pagina 24 hetzelfde is. Met de techniek die wij gebruiken, wegen we de boeken. Als ze allebei 302 gram zijn, kun je er van uit gaan dat het hetzelfde boek is.” Het gewicht meten is sneller dan barcoding, maar vereist wel levende plantencellen.

De auteur is bereikbaar via ben.zonneveld@naturalis.nl

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Foto: Pxhere