Populiermelkzwammen niet alleen aanwezig in duinen, maar ook in bermen van snelwegen

Veel waarnemers kennen de Populiermelkzwam (Lactarius controversus) uitsluitend uit de duinen. Hier komt de soort vooral voor in schrale kruipwilgbestanden, soms hoog in de duinen. Ten opzichte van de met populieren beplante verkeerspleinen en snelwegbermen is het contrast met de schrale en natuurlijke standplaatsen met kruipwilg in de duinen wel erg groot. Bij veel waarnemers wekt het verbazing: hoe kan het milieu van dit verkeersplein aan de voorwaarden van de Populiermelkzwam voldoen? Over dit te drukke knooppunt rijden immers elke dag duizenden auto's en er staat dikwijls file. De fotograaf maakte zich zelfs kort na zijn aankomst uit de voeten omdat filevorming er voor een vervuilde lucht van uitlaatgassen zorgde. Hoe het ook zij, de opportunistische Populiermelkzwam is vooral door zijn grootte, maar ook door zijn opmerkelijke standplaatsen, een succesvolle mooie paddenstoel waar we ons niet zo snel zorgen over hoeven te maken. Zolang er genoeg populieren of wilgen staan, zal het deze soort waarschijnlijk voor de wind blijven gaan; onbekende factoren natuurlijk buiten beschouwing gelaten.

De Populiermelkzwam leeft in symbiose met populieren maar ook met wilgen, zowel op klei- als op zandbodems. Ze komen algemeen voor langs kanalen, wegen en dijken met populieren of wilgen. Door de kleur en het formaat van de paddenstoel en door het in groepen voorkomen onder populieren worden ze door kenners vaak al op afstand herkend. Er zijn nauwelijks gelijkende soorten waarmee ze kunnen worden verward. Bij verkeersknooppunt Zaandam waren, mede door het korte gras, de groepen Populiermelkzwammen al van verre te zien.

Beschrijving

De Populiermelkzwam is door zijn formaat en kleur een opvallende paddenstoel. De hoeden kunnen een grootte bereiken van acht tot wel dertig centimeter en omdat ze dikwijls in grote groepen tevoorschijn komen, vallen ze extra op, vooral in korte vegetatie. De licht tot sterk trechtervormige hoeden hebben een ingerolde rand. In het midden van de hoed zijn vaak wat zalmkleurige tot bruinrode onregelmatige vlekken te zien. Aan de rand zijn de hoeden meestal licht gezoneerd. Op de hoed blijft bijna altijd wat strooisel of grond liggen. De relatief korte, licht gebogen en solide dikke steel is ivoorwit en loopt naar de basis toe in dikte af. Bij het ouder worden ontstaan op de steel okergele tot vleeskleurige vlekjes. De dicht op elkaar staande dunne lamellen zijn grijsachtig tot zalmkleurig. De Populiermelkzwam komt in het midden, westen en noorden van ons land algemener voor dan in de rest van het land. Melk is weinig aanwezig en deze verandert niet, het wordt hooguit iets gelig van kleur. De geur van het vlees is niet onaangenaam en ruikt enigszins naar appels. De paddenstoel smaakt eerst naar noten maar na circa dertig seconden wordt de smaak brandend scherp.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Piet Brouwer