Meer overleg noodzakelijk om zeldzame, met bomen in symbiose levende paddenstoelen te beschermen

De verdwenen populier in kwestie was bij insiders bekend vanwege het grote aantal Populierridderzwammen (Tricholoma populinum; RL: Kwetsbaar) die er elk jaar in de herfst aan de voet van de boom tevoorschijn kwamen. Het is opvallend dat er nu nog steeds paddenstoelen uit de grond tevoorschijn komen op de plaats waar de populier heeft gestaan, zoals de Rode zwavelkoppen die afgelopen week tevoorschijn kwamen.

Het mycelium van de Rode zwavelkop (Hypholoma lateritium) verteert het restant van het dode ondergrondse wortelhout. De Rode zwavelkop leeft als saprofyt van dood loofhout en slechts zelden als zwakteparasiet op levende bomen. Hij verschilt van de Gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare) vooral door de steen- tot bruinrode hoed en het gemiddeld grotere formaat. In tegenstelling tot het zeer bittere vlees van het Gewoon zwavelkopje is de Rode zwavelkop niet of slechts zwak bitter. De Rode zwavelkop komt in Nederland algemeen voor op de hogere zandgronden en in de duinen maar is veel schaarser in de klei- en laagveengebieden. Ondanks deze landelijke voorkeur voor zandgrond komen Rode zwavelkoppen op het ondergrondse wortelhout van de populier in clusters uit de vette kleigrond tevoorschijn. Uitzonderingen bevestigen blijkbaar de regel. Verfomfaaid en verwrongen door de zware kleigrond waaruit ze tevoorschijn zijn gekomen.

Populierridderzwammen samen met populier verdwenen

Waarom de populier moest verdwijnen is nog altijd een raadsel. Er worden geregeld bomen in het gebied gekapt. De laatste jaren zijn het vooral essen die moeten worden geruimd als gevolg van de eesentakziekte, maar deze populier was gezond. Zeven jaar na de kap worden we nog steeds met de gekapte populier geconfronteerd vanwege de Rode zwavelkoppen die van het resterende ondergrondse wortelhout uit de kleigrond opduiken. Het is soms moeilijk te begrijpen dat een belangrijke boom, in dit geval een populier, om onduidelijke redenen moet worden gekapt. De gekapte populier stond samen met nog andere populieren aan de rand van een grote parkeerplaats. De populier onderscheidde zich van de andere populieren vanwege de massa's Populierridderzwammen die er elke herfst in grote groepen aan de boomvoet tevoorschijn kwamen. De spectaculaire Populierridderzwam is een robuuste, sterk naar meel ruikende ridderzwam. De enigzins kleverige hoed is lichtbruin of bleek grijsbruin tot roodachtig bruin. Hij wordt gevonden in loofbossen, parken en wegbermen waar hij in symbiose leeft met populieren. Meestal staat hij op zware voedselrijke bodemtypen zoals klei en leem en dan meestal onder Zwarte en Canadese populieren. Nu de populier is gekapt zijn er in een straal van 20 kilometer in de omgeving geen Populierridderzwammen meer te vinden. Samenspraak met natuurorganisaties had deze kap (misschien) kunnen voorkomen.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging (leadfoto: Rode zwavelkoppen)