Kwartelkoning

Komen de kwartelkoningen nog?

Sovon Vogelonderzoek Nederland
22-JUN-2019 - De teller staat voorlopig op twintig roepende kwartelkoningen. Dat is het laagste aantal in een lange reeks van teljaren. Begin juni gingen vogelaars in de nachtelijke uren op pad in de kerngebieden van deze soort, de oren gespitst op de karakteristieke 'crex-crex'-zang. Dit weekend is de tweede telling. Komen er nog vogels bij?

"Na de TT komen de crexen," zo zeggen vogelaars wel gekscherend in Drenthe. De bekende motorrace is in het laatste weekend van juni. Daarna willen er in de Drentse beekdalen en de Groningse akkers nog wel nieuwe kwartelkoningen opduiken. "Maar in het Rivierengebied vind je tegenwoordig rond deze tijd vrijwel nooit meer nieuwe vogels," zo vertelt Jan Schoppers van Sovon. Hij coördineert de landelijke kwartelkoningentellingen. Met twee tellingen in het voorjaar wordt het populatieverloop in ons land gevolgd.

Nog weinig roepende mannetjes

De voorlopige resultaten stemmen niet vrolijk. Slechts zes mannetjes werden er tijdens de tellingen gelokaliseerd. Samen met  aanvullende waarnemingen vóór en ná het weekend komt het totaal op twintig territoria. Concentraties ontbraken, het ging meestal om één vogel per locatie en soms om twee, zoals in het nieuwe Reevediep, Vecht/Zwarte Water en Drentse Aa. In de meeste gebieden noteerden de tellers een nul (overigens ook een belangrijk getal, maar niet zo leuk).

Landelijke aantallen kwartelkoningen sinds 1980. Tot het jaar 2000 betreft het vooral meldingen uit het BSP-project en vanaf 2000 gaat het om landelijke, gecoördineerde tellingen. Het punt uit 2019 is voorlopig

Oorzaken

De kwartelkoningen kwamen dit jaar later dan gebruikelijk terug, misschien opgehouden door depressies in Zuid-Europa. De droogte bij ons hield tot begin juni aan, wat nadelig is voor het voedselaanbod. Dat bestaat vooral uit ongewervelden, zoals wormen, slakken en grote insecten. Ook de oosterburen stelden lage aantallen vast. Zouden ook de omstandigheden in Afrika, tijdens de trek of in de overwinteringsgebieden, ongunstig zijn geweest? En zou jacht in een aantal Noord-Afrikaanse landen meespelen?

Tellen en beschermen

Het is spannend of en waar de komende tijd nieuwe vogels worden gevonden. Door het wisselvallige weer is nog relatief veel hooiland in de uiterwaarden en beekdalen niet gemaaid. In Groningen zit de soort in akkerpercelen met tarwe, luzerne en natuurbraak. Elke waarneming is welkom en snel doorgeven is belangrijk, bij voorkeur via het speciale meldpunt. Indien nodig kan via Agrarische Collectieven of terreinbeheerders de roepplek beschermd worden door het leefgebied van de kwartelkoning niet voor 1 augustus (of nog later) te maaien.

Meer informatie

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

De kwartelkoning (Bron: Mikhailrodionov)

Tekst: Jan Schoppers & Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto: Sergey Yeliseev, CC BY NC