Japanse hulstvlieg, mijnen in Japanse hulst en hulst

Tweede mineervlieg in hulst

EIS Kenniscentrum Insecten
12-FEB-2019 - Tot voor kort was het leven overzichtelijk. Als je een gangetje in een hulstblad zag dan was dat het werk van de hulstvlieg Phytomyza ilicis. De larve van deze vlieg leeft in het hulstblad en vreet het plantenweefsel weg, waardoor het typische patroon (mijn genoemd) ontstaat. Onlangs is er echter een nieuwe soort hulstvlieg ontdekt, afkomstig uit Japan.

Vondsten van Japanse hulstvlieg in Nederland en BelgiëDe eerste vondsten van de nieuwe mineervlieg (Phytomyza jucunda) werden gedaan in februari 2015 in Mol (Antwerpen). Daarna werden de mijnen op diverse andere plekken ontdekt in Nederland en België. We kunnen dan ook stellen dat de soort zich in West-Europa gevestigd heeft. De soort werd het meest gevonden op Japanse hulst (Ilex crenata), maar enkele malen werden ook mijnen aangetroffen in Europese hulst (Ilex aquifolium). De soort heeft als Nederlandse naam Japanse hulstvlieg gekregen.

Herkenning

De Japanse hulstvlieg is tot nu de enige mineerder in Japanse hulst. De Japanse hulst heeft vrij kleine blaadjes met hele fijne stekeltjes op de rand, terwijl de bladrand bij de Europese hulst grote stekels heeft. De mijnen zelf zijn ook herkenbaar. De hulstvlieg maakt een blaasmijn, een brede vlek in het blad, vaak met een roze of paars centrum. De Japanse hulstvlieg maakt een gangetje dat vaak de bladrand volgt, met een fijn lijntje frass (uitwerpselen), waarbij de korrels dicht tegen elkaar aan liggen.

Mijnen van de Japanse hulstvlieg in Japanse hulst

Oproep

De Japanse hulstvlieg is buiten Japan voorlopig alleen uit Nederland en België bekend, maar de verwachting is dat ze ook in omringende landen te vinden moet zijn. Het is ook waarschijnlijk dat ze zich verder gaat uitbreiden in Nederland en België. Iedereen wordt opgeroepen om de ogen open te houden voor deze nieuwkomer. Waarnemingen met foto graag invoeren bij Waarneming.nl en Waarnemingen.be, zodat de verspreiding beter in kaart gebracht kan worden.

Verschil tussen de mijn in gewone hulst van de Japanse hulstvlieg (links) en de hulstvlieg (rechts). Bij de Japanse hulstvlieg is te zien dat de gang de bladrand volgt en een dun spoor aan frass heeft

Schade?

De Japanse hulstvlieg lijkt zich op de Europese hulst niet snel uit te breiden. De verwachting is dan ook niet dat hij hieraan veel schade zal aanbrengen.

Op Japanse hulst voelt hij zich beter thuis, maar omdat Japanse hulst een groot aantal relatief kleine blaadjes heeft, is de verwachting dat hij niet echt heel schadelijk zal zijn voor de plant zelf. Maar het is moeilijk te zeggen hoe dat zich zal ontwikkelen. De kans dat de soort schadelijk wordt, is op Japanse hulst veel groter dan op hulst. Waarschijnlijk zal het met name de sierwaarde van een plant naar beneden halen en niet de vitaliteit van de plant.

Meer informatie

Tekst: Niels-Jan Dek & Roy Kleukers, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto's en kaart: Niels-Jan Dek (leadfoto: mijnen van de Japanse hulstvlieg in Japanse hulst (links) en Europese hulst)