Hulstvlieg ontsiert kerststukje

Bericht uitgegeven door Alterra Wageningen UR op vrijdag 18 december 2009

Hulst blijft het hele jaar door groen en wordt daarom graag als versiering in kerststukjes gebruikt, vooral als er mooie rode bessen aan zitten. Maar in sommige jaren zullen wandelaars in de kersttijd niet stiekem hulsttakken uit het bos of de plantsoenen meenemen. Er zitten dan zoveel rare vlekken in de bladeren, dat de sierwaarde tot nul is gereduceerd is. Dat is het werk van de hulstvlieg.

Het dikke stekelige hulstblad is goed beschermd tegen allerlei diervraat. Maar de hulstvlieg (Phytomyza ilicis) heeft er weinig moeite mee. Het 4 millimeter grote zwarte vliegje legt haar eitjes in mei op de bovenzijde van het blad. De uitgekomen larven boren zich een weg tussen de twee stugge buitenzijden van het blad om het bladmoes weg te vreten. In veel hulstbladeren is het resultaat goed te zien. Deze bladeren hebben namelijk bruine blaarachtige gangen. Nadat de larve in de gang heeft overwinterd, vindt in het voorjaar in het blad de verpopping plaats. De jonge volwassen vliegen maken een klein gaatje en ontsnappen zo uit het blad. Ze prikken in de bladeren en zuigen de cellen leeg waardoor op het bladoppervlak vele kleine putjes met gele vlekjes ontstaan.

	Blaarachtige gangen van de hulstvlieg

Hoewel de larven veilig middenin het blad lijken te leven, hebben ze toch natuurlijke vijanden zoals sluipwespen. Deze steken hun lange legboor in het blad om hun eitje in de vliegenlarve te leggen. Na verloop van tijd kruipt er uit het blad geen jonge vlieg maar een volwassen sluipwesp.

De aantasting van de hulstvlieg kan in bepaalde jaren zeer spectaculair zijn om vervolgens te verdwijnen onder invloed van de sluipwesp. Omdat hulstbladeren lang aan de struik blijven zitten, is een oude aantasting geruime tijd zichtbaar. De struik heeft onder deze aantasting niet te lijden, maar fraai ziet het er niet uit. De dikke leerachtige bladeren vallen na verloop van tijd trouwens wel af, want ieder blad leeft zo'n twee tot vijf jaar.

In Nederland is de productie van snijgroen een populaire biologische teelt geworden. Het gaat hierbij vaak om planten die weinig gewasbescherming nodig hebben, zoals hulst. Sterk aangetaste bladeren zijn moeilijk verhandelbaar. Bij problemen met de hulstvlieg kan men minder vatbare rassen gebruiken en aangetaste bladeren met daarin de larven of poppen van de hulstvlieg verwijderen en vernietigen.

Alterra Wageningen UR heeft een netwerk van vaste waarnemers voor het monitoren van insectenplagen (en plaagjes) op bomen en struiken in bos, natuur, wegbeplantingen en stedelijk groen. Ook losse waarnemingen zijn natuurlijk van harte welkom. Aanmelden kan via www.insectenweb.nl.

Meer informatie over dit onderzoek is te lezen op www.wur.kennisonline.nl.
Voor meer informatie over insecten op bomen zie: www.insectenweb.nl.
 

Tekst en foto: Leen Moraal, Alterra Wageningen UR