Nationale Tuinvogeltelling: keldert de merel verder?

Steevast stond de merel op de derde plaats in de Nationale Tuinvogeltelling, al 14 jaar lang. Tot vorig jaar… In de telling van januari 2018 duikelde onze tuinvriend naar de vijfde plek. Het is niet hard te maken dat het Usutu-virus de schuldige is. Maar, het feit dat dit relatief nieuwe virus rondwaart in Nederland in combinatie met die teruggang van de merel, geeft te denken.

15% minder merels in steden en dorpen

Het Usutu-virus is een virus waar sommige vogels ziek van worden en dat vooral de merel treft. Het virus bereikte in 2016 Nederland en heeft nu dus drie jaar lang huisgehouden. Hoeveel merels exact zijn doodgegaan? Dat is niet bekend, maar in het voorjaar van 2018 waren er 15% minder merels in steden en dorpen dan het jaar ervoor, blijkt uit voorlopige cijfers van Sovon.

Niet erger maken dan het is

Toch moeten we het niet erger maken dan het is. De merel is onze talrijkste broedvogel (rond een miljoen paartjes) en die kan best een stootje hebben. Daarbij zijn de merels die het virus overleven, er in de lente als de kippen bij om de beste territoria te bezetten. Zij kunnen dan in korte tijd massa’s jongen grootbrengen, omdat ze soms wel drie nestjes per jaar hebben. En hopelijk kunnen ook hun jongen beter tegen het virus.

Tel mee, het doet ertoe

Maar hoe lang het duurt voor de merelpopulatie genoeg weerstand heeft opgebouwd en de sterfte door het Usutu-virus afneemt? En hoe groot die populatie dan is? Niemand die het weet, dus moeten we tellen, ieder jaar weer. De volgende Tuinvogeltelling wordt daarom spannend: is het aantal merels wederom afgenomen? Of stabiliseert de situatie? Tel dus mee, het doet ertoe.

Geen Usutu in de winter

In de winter ziet u trouwens geen merels die ziek zijn van het Usutu-virus. Dat virus wordt namelijk overgebracht door muggen en die zijn niet actief als het koud is. Als er toch een zieke merel in de tuin zit, heeft die waarschijnlijk wat anders onder de leden. Want net als u en ik, kunnen ze in de winter allerlei ziektes oplopen. Zorg dan voor schone voerplekken, zodat zieke vogels elkaar daar niet besmetten.

Zo telt u mee

In 2019 vindt de Nationale Tuinvogeltelling plaats van vrijdag 25 tot en met zondag 27 januari. Neem op één van deze dagen een half uurtje de tijd en tel de vogels in uw tuin. Zo helpt u informatie verzamelen over de merel en alle andere vogels in uw buurt. En meer informatie betekent beter kunnen beschermen. Het is ook nog eens leuk om te doen én u krijgt gratis de Special Vogels voeren. Schrijf u gewoon in!

Tekst: Marieke Dijksman, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Koos Dansen; Dieder Plu; Malene Thyssen, GNU-licentie en Creative Commons Share alike