Wintertijd verstoort nachtdieren in de zomer

Veel mensen willen af van de halfjaarlijkse 'jetlag' als gevolg van het switchen van zomertijd naar wintertijd en weer terug. In de media ging het vooral over wat het beste zou zijn voor mensen: zomertijd zorgt voor langere avonden en mogelijk energiebesparing, permanente zomertijd leidt echter tot het buitensporig uit de pas lopen met onze biologische klok in de winter. De ‘winter’-tijd is de normale tijd die we altijd al hadden binnen onze tijdzone, voordat de zomertijd werd ingevoerd.

Er is echter ook een ecologisch aspect: permanente wintertijd leidt tot meer gebruik van kunstlicht in de avond. Met wintertijd in de zomer gaat de zon een uur eerder onder dan we nu gewend zijn. Omdat wij mensen juist op zomeravonden langer actief willen zijn, zullen we ’s avonds meer en langer verlichten dan we ’s ochtends doen. Denk bijvoorbeeld maar aan sportveldverlichting: invoering van permanente wintertijd zal niet leiden tot het eerder stoppen van sportactiviteiten in de avond waardoor er dus langer dan nu verlichting nodig zal zijn. Vleermuizen – en ook wij mensen - zullen hierdoor met meer (potentiële) lichthinder worden geconfronteerd. Hetzelfde geldt voor andere nachtdieren die gevoelig zijn voor kunstmatige verlichting.

Deze problematiek kwam veelvuldig aan de orde tijdens de Nacht van de Nacht van jongstleden 27 en 28 oktober, die dit jaar samenviel met het ingaan van de wintertijd. Tijdens de Nacht van de Nacht wordt aandacht gevraagd voor de strijd tegen lichtvervuiling en de doelstelling om onze wereld weer donker te maken. Een invoering van permanente wintertijd betekent dat het voorkomen van lichthinder voor vleermuizen – en andere soorten – nog daadkrachtiger moet worden aangegaan.

Meer informatie

De recente uitgave 'Guidelines for Consideration of Bats in Lighting Projects' (pdf; 2,2 MB) van de ‘Werkgroep vleermuizen en licht’ van EUROBATS biedt alvast handvatten voor het aangaan van die uitdaging met betrekking tot de vleermuizen.

Tekst: Herman Limpens, Zoogdiervereniging en Kamiel Spoelstra, NIOO-KNAW
Foto's: Herman Limpens, Zoogdiervereniging; Erik Korsten, Zoogdiervereniging; EUROBATS