Dramatisch jaar voor heivlinder

De heivlinder staat als gevoelig op de Rode Lijst en het gaat al veel langer niet goed met deze vlinder. Vooral in de hete en droge zomers in 2003 en 2004 heeft de soort klappen gekregen. Vorig jaar werden er in de monitoringroutes van het Meetnet Vlinders ook al erg weinig heivlinders geteld, maar dit jaar lijkt het nog minder te worden. Redenen voor de langjarige achteruitgang zijn het dichtgroeien van heiden en duinen door stikstofdepositie en de versnippering van het leefgebied. Daarnaast is het een vlinder die houdt van het Atlantisch klimaat met relatief koele en vochtige zomers. Het extreem hete en droge weer dat we deze zomer hebben gehad werkt dan ook niet in het voordeel van de soort. Het feit dat door de droogte veel heide in de vliegtijd van de heivlinder niet of nauwelijks bloeide heeft tot een verdere achteruitgang geleid. Een deel van de heivlinders is weggevlogen uit hun leefgebied en niet meer teruggekeerd om zich daar voort te planten. Dat zal waarschijnlijk de komende jaren leiden tot een verdere achteruitgang.

Heivlinders vind je uitsluitend op de zandgronden, in droge heide, heischrale graslanden, stuifzanden en in open duinen, maar dan vooral op plekken met hier en daar heide, wat gras, wat open zandgrond en het liefst ook een boom of struik. Variatie is voor deze vlinder het toverwoord. De rupsen leven met name van schapengras, maar ook andere grassen die in die schrale situaties voorkomen, zoals struis- en zwenkgrassen worden wel gebruikt. De heivlinder vliegt van eind juni tot begin september in één generatie, vooral in augustus zijn ze volop aanwezig. De vleugels heeft deze vlinder altijd dicht. Zelfs zonnen doet hij door met gesloten vleugels op zijn zij te gaan liggen in plaats van die vleugels als zonnecollectoren te spreiden, zoals veel andere vlinders doen. Als de vlinder op de grond zit en zijn vleugels sluit, dan is hij nauwelijks te zien, zo goed is hij gecamoufleerd.

We zijn erg benieuwd naar hoe het met de heivlinder gaat en alle waarnemingen van de heivlinder zijn van harte welkom. U kunt ze doorgeven via de invoersites Waarneming.nl of Telmee.

Het Landelijk Meetprogramma Vlinders, waaronder het meetnet vlinders valt is een samenwerkingsproject van De Vlinderstichting met het CBS, in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring, in opdracht van het ministerie van LNV.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting