Vrouwtje steppekiekendief van 2017 keert terug; nu in een gemengd 'huwelijk'

Vorig jaar broedde een paartje steppekiekendieven succesvol in Groningen: er vlogen vier jongen uit. De ontdekker van het broedpaar, die in het gebied onder andere akkervogels telt, hield hetzelfde gebied dit jaar nauwlettend in de gaten. Op 7 mei van dit jaar ontdekte hij een mogelijk broedpaar grauwe kiekendieven in dezelfde akker als van de steppekiekendieven vorig jaar. Op 9 mei ontvingen wij foto’s van Martijn Bot (zie zijn blog met bijzondere foto’s) en hij concludeerde dat het niet een vrouwtje grauwe kiekendief, maar een steppekiekdief betrof. Op basis van zijn foto’s en foto’s van Ronald Bakker, vrijwilliger bij Grauwe Kiekendief – Kenniscentrum Akkervogels (voorheen Werkgroep Grauwe Kiekendief), kon worden vastgesteld dat dit hetzelfde vrouwtje was als vorig jaar. Alleen was zij nu gepaard met een 3^e-kalenderjaar (2016) man grauwe kiekendief!

Op de foto’s is te zien dat het vrouwtje een dikke buik had: een teken dat ze tegen de eileg aan zat. Bovendien was ze druk in de weer met nestmateriaal. Het is zeker dat ze met een nest begonnen is en eieren heeft gelegd, maar rond de tijd dat de eieren uitgekomen moesten zijn, werd er geen activiteit meer waargenomen bij het nest. Helaas moesten we dus concluderen dat het nest was mislukt. Het voorkomen van een gemengd broedpaar grauwe en steppekiekendief is niet uniek in Europa, maar succesvolle paren bestonden voor zover bekend altijd uit een man steppekiekendief en een vrouw grauwe kiekendief.

De steppekiekendief was tot voor kort een zeldzame doortrekker in Nederland, maar het aantal waarnemingen is de laatste jaren sterk toegenomen, en regelmatig overwintert er hier zelfs een aantal. De dichtstbijzijnde bekende broedgevallen zijn in Finland te vinden, maar het overgrote deel van de populatie broedt op de steppes van Oost-Europa en Azië.

‘Finse’ steppekiekendieven

In Finland broeden al enige tijd steppekiekendieven, maar het aantal wisselt sterk per jaar. Zo werd er in 2017 maar één legsel vastgesteld. In 2018 zijn er echter dertien broedparen gevonden en zijn er 34 jongen geringd en uitgevlogen.

In 2015 is onderzoeker Ari-Pekka Auvinen van het Fins Natuurhistorisch Museum Luomus, dat opereert onder de vlag van de Universiteit van Helsinki, gestart met GPS-loggers aanbrengen op vrouwtjes steppekiekendieven. De onderzoeker wil zo meer te weten komen over het gedrag in broed- en overwinteringsgebieden, en over de routes van hun migratie. In 2018 werd een derde vrouwtje (Selja) gevangen en van een logger voorzien. Haar vliegbewegingen en die van haar voorgangsters zijn te bekijken via een link op de website van het Natuurhistorisch Museum Luomus.

Oproep

Samen met Finse onderzoeker Ari-Pekka Auvinen roept Grauwe Kiekendief - Kenniscentrum Akkervogels vogelaars en andere buitenmensen op extra goed te letten op mogelijk gekleurringde steppekiekendieven (Fins: witte ring met een zwarte drieteken code, NL: zwarte ring met een witte tweeteken code) en een geloggerd vrouwtje. Het is niet ondenkbaar dat de vogels tijdens de trek Nederland passeren (zie Potku voorjaar 2016 en 2017) of hier misschien zelfs overwinteren.

Meldingen van geringde en geloggerde steppekiekendieven kun je rechtstreeks doorgeven aan Ari-Pekka Auvinen of aan Grauwe Kiekendief - Kenniscentrum Akkervogels.

Het broedseizoen van 2018 eindigt net als vorig jaar met dezelfde vraag: keert de steppekiekendief nog een keertje terug? Zal het vrouwtje na deze niet succesvolle broedpoging het volgend jaar nog eens proberen en misschien dan wel weer succesvol zijn? We laten ons graag weer verrassen!

Tekst: Popko Wiersma & Madeleine Postma, Grauwe Kiekendief - Kenniscentrum Akkervogels 
Foto's: Ronald Bakker (leadfoto: vrouwtje steppekiekendief 2018); Martijn Bot, blog op Birdingd Holland; Ari-Pekka Auvinen; Griet Nijs