Seks in het bos

Er zijn meer nachtvlinders die juist de koude, schijnbaar minder aantrekkelijke, winterperiode gebruiken om zich voort te planten. Het kost natuurlijk veel energie om met lage temperaturen actief te kunnen zijn, maar het heeft ook voordelen. In de winter zijn er veel minder natuurlijke vijanden en dat betekent dat de vlinders juist minder hoeven te investeren in de bescherming daartegen. De kleine wintervlinder is een algemene nachtvlinder, die op bijna alle plekken met bomen en struiken voorkomt. U heeft ze vast ook wel eens gezien. Als je in deze tijd van het jaar om een uur of zes in het donker naar huis fietst, en je ziet in het lamplicht wittige vlindertjes vliegen, dan zijn dat vast de mannetjes van de kleine wintervlinder. Zij zitten aan het begin van de avond op de stam van bomen. Het zijn zeker geen vrouwtjes: zij hebben helemaal geen vleugels meer, en kunnen dus ook niet vliegen.

De mannetjes vallen erg op omdat ze hun vleugels boven hun lijf hebben opgeklapt. Die vleugels zijn licht en reflecteren het licht van een zaklantaarn uitstekend. Je ziet dan van die lichte driehoekjes, als zeiltjes van zeilboten, tegen de stam zitten: soms wel drie, vijf of vijftien bij elkaar. De vrouwtjes hebben maandenlang als pop in de strooisellaag onder de boom gelegen. Als ze uit de pop komen, kruipen ze tegen de stam naar boven. Daar hopen ze een mannetje tegen te komen om mee te paren. De vrouwtjes kruipen vervolgens omhoog de boom in om daar hun eitjes af te zetten. In het voorjaar, als het jonge blad verschijnt, komen de rupsen uit het ei en doen zich te goed aan de jonge blaadjes.

Wilt u meer weten over de kleine wintervlinder? De nachtvlinderman van de Vlinderstichting, Jurrien van Deijk, ging er vorige week voor op pad met een verslaggever van Buitengewoon radio van Omroep Gelderland: luister hier naar de drie radiobijdragen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting