Enorme groeiplaats ontdekt van de Smalplaatrussula

De lanen van de binnenduinrand en bermen van bospaden in de duinen beginnen met de dag interessanter te worden. Vooral de vele russula's, Fluweelboleten en Knolamanieten trekken de aandacht. Het aantal soorten paddenstoelen is de afgelopen dagen flink aan het toenemen. De afgelopen week werden er in de bermen van een aantal oude lanen in Bergen (NH) boleten waargenomen als de Inktboleet, Blauwvlekkende fluweelboleet, Blozende fluweelboleet, Sombere fluweelboleet en de Gewone fluweelboleet. Naar verwachting zal het leeuwendeel van het Eekhoorntjesbrood de komende weken verschijnen. Opvallend is het grote aantal giftige Groene knolamanieten in enkele eikenbosjes aan de binnenduinrand.

Langs de Verbrande Panweg in het Noordhollands Duinreservaat werd bij toeval een enorme groep Smalplaatrussula's (Russula chloroides) ontdekt. De aandacht ging eerst uit naar enkele exemplaren die tegen de wegrand aan stonden. Toen de omgeving van deze vondst nader werd onderzocht, kwamen er nog veel meer exemplaren aan het licht, die half verscholen onder de strooisellaag zaten. Dat een russulasoort als de Smalplaatrussula met vele exemplaren half onder de strooisellaag kan worden gevonden was niemand bekend. Omdat ze moeilijk zichtbaar waren kon moeilijk worden ingeschat hoeveel Smalplaatrussula's de groeiplaats bevatte. De hoopjes in het bladerdek werden veroorzaakt door knapen van Smalplaatrussula's, terwijl de kleinere exemplaren onder de bladeren nauwelijks waren te vinden. De russula's werden tot op een duintalud gevonden, enige tientallen meters verderop in het bos. Een dergelijk aantal russula's op één locatie van één en dezelfde soort had nog niemand waargenomen.

Smalplaatrussula

De Smalplaatrussula vormt mycorrhiza's (leeft in symbiose) met Eik (Quercus), Beuk (Fagus) en Linde (Tilia). Ze wordt vooral gevonden in lanen, soms ook in loofbossen, op neutrale tot kalkhoudende zand- en kleibodems. De Smalplaatrussula behoort met een hoed van 5 tot 13 centimeter breedte tot de grotere russula's. In een jong stadium is de hoed nog kalkwit. De meeste exemplaren komen uit de grond met aanklevende aarde op de hoed. De witte hoed verkleurt bij veroudering vlekkerig naar okerbruin. De witte steel is kort en dik. De plaatjes lopen van de steel af. De smalle en dicht op elkaar staande lamellen vertonen een groenige weerschijn bij niet te oude exemplaren. Dit is een belangrijk verschil met verwante soorten zoals de Witte russula (Russula delica). Soms wordt de Smalplaatrussula aangezien voor oude exemplaren van de eveneens forse Fijngegordelde melkzwam (Lactarius zonarius), die ook een voorkeur heeft voor Zomereik. Wereldwijd komt de Smalplaatrussula voor in de meeste Europese landen, Japan, Mexico en Canada.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging