Gagelbier voor rupsen grote vos

De grote vos overwintert, net als de dagpauwoog en zijn kleine broertje de kleine vos, als vlinder. Dit betekent dat ze ook vroeg in het jaar al te zien zijn. Tijdens het mooie weer van de afgelopen dagen is de soort al weer gemeld. Het (vroege) voorjaar is de beste tijd om de vlinder te vinden. De meeste vlinders zijn de afgelopen tien jaar gezien in de eerste twintig dagen van april. Ook de kleine vos is nu volop te zien en daarmee kan grote vos zeker verward worden. De grote vos is inderdaad wat groter, maar dat is niet altijd evengoed te zien. Ook de iets lichtere kleur oranje geeft een aanwijzing, maar het belangrijkste en doorslaggevende kenmerk zijn de vier vlekken die bij grote vos als een atoomteken op de voorvleugel te zien zijn. Bij de kleine vos zitten op die plek maar drie vlekken.

De grote vos is de afgelopen tien jaar regelmatig gezien. Vooral in 2011 en 2012 waren er erg veel waarnemingen in ons land. Het ging jaarlijks om honderden meldingen, maar er waren een paar grote vossen die wel door 40 of 50 verschillende waarnemers zijn doorgegeven. Daarom is het beter om te kijken naar het aantal locaties waar de grote vos is gezien. Dan blijkt dat de vlinder in 2011 en 2012 op bijna 100 plekken is gezien. De laatste twee jaar zijn er veel minder waarnemingen. Dit voorjaar is de eerste al gemeld en we zijn benieuwd hoeveel er nu zullen worden gezien.

Er zijn heel wat plekken waar in twee, drie of meer jaren grote vossen zijn gezien. Het is uiterst waarschijnlijk dat de soort zich daar voortplant, bijvoorbeeld bij Dishoek in Zeeland. Ook in de regio Nijmegen en in Zuid-Limburg lijkt voortplanting vrijwel zeker. In 2010 werden op de Oirschotse heide acht rupsen van grote vos gevonden en ook in de Noordoostpolder is er in 2011 een gemeld. Het is te hopen dat er dit jaar meer waarnemingen komen die op voortplanting duiden, zoals meerdere vlinders bijeen op een plek, ei-afzet of de vondst van rupsen. Voor de eerste gedocumenteerde rupsenvondst dit jaar staat een doos heerlijke Gageleer klaar. De rupsen, die van eind april tot in juli te vinden zijn, leven op diverse loofbomen waaronder zoete kers en wilg, maar iep is het meest geliefd. De volgende vlinders vliegen weer in de zomer met een piek eind juli en augustus. De vlinders zijn in de zomer veel minder opvallend en daarom is het goed om de komende weken op zoek te gaan naar deze bijzondere soort.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting