Tientallen vondsten rupsen grote vos

In het begin van deze eeuw waren waarnemingen van de grote vos zeldzaam en gingen er jaren voorbij zonder dat ze werden gezien. Van 2012 tot 2014 waren er wel meer waarnemingen, maar de daarop volgende jaren nam het aantal weer sterk af. Vanaf 2018 is de grote vos echter weer helemaal terug en de soort heeft zich echt gevestigd. Ook dit jaar zijn er al van honderden locaties meldingen van grote vossen. Vooral in het vroege voorjaar, in maart, worden ze veel gezien.

De grote vos overwintert als ‘volwassen’ vlinder en kruipt weg tussen takkenbossen, houtstapels en andere beschutte plekken. In het vroege voorjaar komen ze tevoorschijn. Nadat ze een partner hebben gevonden en hebben gepaard, gaan de vrouwtjes op zoek naar waardplanten om eitjes op af te zetten. Dat doen ze op diverse loofbomen, zoals wilg en iep, maar ook fruitbomen worden wel gebruikt. Ze zetten de eitjes in groepjes bijeen af, zodat er ook meerdere rupsen, soms tientallen, bij elkaar zitten. De rupsen zijn van april tot in juni te vinden.

In juni verpoppen de rupsen en in de zomer komt de nieuwe generatie tevoorschijn. Deze zomervlinders worden veel minder gezien dan de voorjaarsvlinders. Waarschijnlijk gaan ze vrijwel direct in zomerrust en daarna in winterslaap. Pas in het volgende voorjaar komen ze weer tevoorschijn. Na de vele vlinderwaarnemingen dit voorjaar was het de vraag of er ook rupsen zouden worden gevonden. Al in maart kwamen er berichten over ei-afzettende vrouwtjes. Onder andere in het Kuinderbos werd dit op diverse plaatsen gezien. Een van die plekken was op lage wilgjes langs een pad, en deze plek werd dan ook zorgvuldig in de gaten gehouden. In juni werden daar dan ook de flink volgroeide rupsen gevonden, die mooi konden worden gefotografeerd. Maar ook op meer dan veertig andere locaties zijn rupsen gevonden.

In de pauze van een lezing die ik gaf in de Achterhoek kwam een van de bezoekers naar me toe met de volgende anekdote: “Ik had twee jonge kersenboompjes in mijn tuin gezet en die zijn helemaal kaalgevreten door..., jawel, rupsen van de grote vos.” Ook uit vroeger tijden is bekend dat grote vos soms als schadelijk werd gezien in fruitboomgaarden. Jammer voor die kersenboompjes, maar gaaf dat deze vlinder weer terug is in ons land!

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto's: Roland Nagtegaal; Kars Veling
Kaarten: NDFF