Bijzondere vondst Waddenzee: Honderden eitjes van de zeekat

Het mosselmandje was vlakbij Terschelling geplaatst op de Wadbodem. Voor Nico Laros was de vondst een grote verassing. 'In de ruim 30 jaar dat ik werk op de Waddenzee heb ik dit nog nooit gezien. Ze zitten natuurlijk in de Noordzee en je weet dat ze in de Oosterschelde voorkomen. Maar eieren van deze inktvis in de Waddenzee? Nee.'

Laros kan slechts gissen naar het waarom. 'We weten dat ze van beschutting houden. Hier in de Waddenzee is het natuurlijk relatief luw en warm water. Nu is de temperatuur bijvoorbeeld 20 graden. En de temperatuur wordt elk jaar gemiddeld iets warmer. Dat zijn in elk geval goede randvoorwaarden.'

Inktvis met snavelvormige kaken

De zeekat is een hoogontwikkeld vleesetend weekdier, dat graag leeft in de luwte van bijvoorbeeld zeegrasvelden. De inktvis heeft een prima gezichtsvermogen en een snelle sprint, vertelt Laros. ' ‘s Nachts jaagt hij en ‘sluipt’ als het ware naar zijn prooi, schiet twee vangarmen uit en grijpt het slachtoffer en brengt dit met de korte tentakels naar zijn snavelvormige kaken.'

Het mannetje en vrouwtje paaien, waarna het vrouwtje, na enige tijd de eieren afzet op bijvoorbeeld zeegrasstengels of iets hards. Het mannetje blijft, totdat ze de eieren heeft afgezet steeds in de buurt van het vrouwtje. Zo kan ze niet met andere mannetjes paaien.

De eieren zijn pikzwart gemaakt door de inkt van de zeekat, de laatste eitjes zijn vaak wit, omdat de inkt op is, zoals ook te zien is op de foto. Nadat het vrouwtje de eitjes heeft afgezet, gaat ze dood. Het poreuze schild vind je vervolgens vaak langs het Noordzeestrand. 'En wij mensen geven het dan vervolgens weer aan de kanarie thuis. Het is prima vogelvoer. Maar de schilden werden bijvoorbeeld ook gevonden in de magen van de aangespoelde potvissen.'

Het mannetje blijft wel leven en trekt weer naar dieper water. De jongen die uit de eitjes komen kruipen eerst in het zand, tot ze groot genoeg zijn en trekken dan ook naar zee. Het mosselmandje met de eieren is weer teruggeplaatst. De verwachting is dat ze binnen een paar dagen uit zullen komen.

Zeekatten Waddenzee

In mei werd er in dit jaar nog een zeekat gevonden in de monitoringsfuik van het Nioz bij Texel. Vorig jaar ving de Waddenunit zelf nog een zeekat  bij een mosselsleepje. De vondst van de eieren zijn echter, voor zover bekend, uniek. Het Programma naar een Rijke Waddenzee gebruikt de waarnemingen van de Waddenunit ondermeer voor de Beheerraad, de Samenwerkingsagenda Beheer en het aanscherpen van het gemeenschappelijk streefbeeld van een Rijke Waddenzee.

Tekst: Programma naar een Rijke Waddenzee
Foto's: Peter H van Bragt; Nico Laros, Waddenunit