Groene specht doet het goed

Na de grote bonte specht is de groene specht de meest voorkomende specht van Nederland. Na een flinke inzinking in de jaren zeventig leven er inmiddels weer zo’n 6.000 broedparen in Nederland en heeft de groene specht zelfs nieuwe gebieden gekoloniseerd. Harvey van Diek van Sovon vogelonderzoek Nederland: ‘We zien aan de vogeltellingen van onze duizenden vrijwilligers dat het gelukkig goed gaat met de groene specht. De populatie neemt de laatste jaren toe. Dat is mede te danken aan de zachte winters van de afgelopen jaren. Tijdens strenge en vooral sneeuwrijke winters hebben groene spechten moeite genoeg mieren te vinden. En dat is hun voornaamste voedselbron. Tijdens een sneeuwrijke winter is de sterfte onder groene spechten dan ook behoorlijk hoog. De zachte winters waren dus een cadeau voor de soort. Maar ook zonder die zachte winters doet de groene specht het goed. Dat komt doordat hij zijn dieet heeft weten aan te passen en niet meer alleen afhankelijk is van de rode bosmier. Nadat de groene specht deels overstapte op andere mierensoorten als de zwarte wegmier, wist hij nieuwe delen van Nederland te koloniseren. Met name in de Delta, de zuidelijke Randstad en het rivierengebied heeft de groene specht zich weten te vestigen op veel nieuwe plekken.’

Een echte grondspecht

Groene spechten leven bij voorkeur in kleinschalig cultuurlandschap, open loofbossen, hoogstamboomgaarden, parken en oude houtsingels. Als broedplek maken ze een zelfgehakt hol in een oude loofboom. Aan het nesthol van zo’n 30 centimeter diep wordt bijna een maand gewerkt. Dan legt het vrouwtje vijf tot zeven eieren en wordt van eind april tot juni gebroed. Jaarlijks wordt er slechts één broedsel grootgebracht.

De groene specht is een echte grondspecht. Hij zit vaak op de bodem of in het gras waar hij op zoek gaat naar mieren. Om mierennesten te bereiken graaft hij soms wel gaten van een halve meter diep. Of hij zet zijn geheime wapen in: een tong die wel tot tien centimeter kan worden uitgestoken. Zo worden larven en cocons met de kleverige tong uit het nest gelikt.

Liever lachen dan roffelen

Groene spechten roffelen nauwelijks, maar worden toch vaak gehoord. De kenmerkende lachende roep is namelijk gemakkelijk herkenbaar en draagt ver. Toch valt het niet mee om daadwerkelijk een groene specht te zien, want ze zijn schuw, zitten vaak verborgen op de bodem tussen het gras en schieten in een flits weg. Maar als je een groene specht uiteindelijk in de kijker krijgt, is het dubbel genieten: knalrode kruin, zwart masker, subtiel glanzende lichtgroene rug en vleugels die overgaan in een gelige stuit. Samen met de ijsvogel is het een van onze fraaist gekleurde broedvogels. Die kleuren zijn echter zonder verrekijker en van een afstandje vreemd genoeg nauwelijks te zien. Als een groene specht langs vliegt, valt vaak hooguit de geelgroene stuit en de golvende vlucht op.

Mieren in tuin = kans op groene specht

Groene spechten worden ook regelmatig gezien in tuinen. Zeker als die tuinen in de buurt van parken en aan de rand van dorpen liggen. Wil je de kans vergroten op groene spechten in je tuin? Dan is de aanwezigheid van mieren het toverwoord. Dus geen mierenlokdozen, mierenspray of ander mierengif gebruiken. Want zonder mieren geen groene spechten.

Met een beetje geluk kun je een groene specht ook verleiden te broeden in je tuin. Zelfs als de loofbomen (nog) niet dik genoeg zijn voor een natuurlijk nest. Dit kan met een speciale spechtennestkast. Voor de groene specht is een diepe nestkast geschikt, met een binnenmaat van ongeveer 50x12x12 centimeter en een invliegopening met een diameter van 6 tot 8 centimeter. Die opening wordt overigens door de vogels meestal zelf vergroot.

Wil je bij jou in de buurt zelf eens een groene specht ontdekken? Op deze pagina van Waarneming.nl kun je zien waar in de buurt groene spechten zijn gezien.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto’s: Peter Meininger, Saxifraga; Jankees Schwiebbe, Birdphoto.nl