Een botanische trip naar Vlieland

De laatste jaren zijn er veel bijzondere planten gevonden op campings; vooral op campings langs de kust. Mede door enthousiaste inzet van diverse floristen zijn afgelopen twee jaar ook veel campings in het noorden van Nederland onderzocht, met erg leuke vondsten als resultaat. Camping Stortemelk op Vlieland was voor een bezoek in mei 2020 floristisch nog een ‘terra incognita’, maar door wederom een droog voorjaar werd er toen geen goed beeld verkregen. Wel werden er toen Glad biggenkruid (Hypochaeris glabra), Duits viltkruid (Filago germanica) en Hoge dravik (Anisantha diandra) gevonden.

Op herhaling iets eerder dit jaar zou misschien meer opleveren, dus besloten we op 23 april deze camping eens met een nieuw bezoek te vereren. De verwachtingen waren hooggespannen. Nog maar net van de boot af stuitten we de tussen de wachtende mensen al op Knolbeemdgras (Poa bulbosa). Er hing meer in de lucht! Hier en daar groeide Mosbloempje (Crassula tillaea) langs de kant van de weg. Dit in het voorjaar opvallend roodgekleurde plantje is de laatste jaren in Nederland aan een opmerkelijke opmars bezig. Even verder, nog binnen het dorp Oost-Vlieland, viel het oog op het zeldzame Dwerggras (Mibora minima). Langs een veld groeiden nog veel meer exemplaren van dit drietal.

Hoofddoel van de overtocht naar Vlieland was camping Stortemelk. Op deze camping troffen we duizelingwekkende aantallen Dwerggras aan; honderdduizend(en) exemplaren over de gehele camping. Misschien wel één van de grootste groeiplaatsen van dit fraaie, fiere minigrasje in Nederland. We konden maar niet genoeg krijgen van de tapijten van Mosbloempje met Dwerggras en Kandelaartje (Saxifraga tridactylitis). Duin na duin en standplaats na standplaats! Ook Scheve hoornbloem (Cerastium diffusum) en de grote aantallen Lathyruswikke (Vicia lathyroides) vielen op.

Wat later op de dag knielden we neer op een bed met Parentucellia latifolia. Nieuw voor Nederland en dus nog zonder Nederlandse naam. (Toch heel wat spannender en mooier dan ‘Knielen op een bed violen’). Deze uit het Middellandse Zeegebied afkomstige halfparasiet is een aanwinst voor de Nederlandse Flora. Het is vloeken in de (botanische) kerk om zo enthousiast te worden van een adventief, maar deze is wel erg fraai. Na wat foto’s maken en materiaal verzamelen voor Naturalis bleek hier ook nog Ruwe klaver (Trifolium scabrum) te staan. Mogelijk één keer eerder gevonden op Terschelling, maar anders is het de noordelijkste groeiplaats in Nederland en nieuw voor Friesland!

Vlak voor we de camping verlieten werden we nog verrast door een paar exemplaren van Stijf vergeet-mij-nietje (Myosotis stricta). Een soort die wij alle drie nog nooit eerder hadden gezien. Zo vergeleken met Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima), die hier ook staat, is deze soort toch wel te onderscheiden op grond van zijn kenmerken. Stijf vergeet-me-nietje is te herkennen aan de bleekblauwe bloemen, de sterk gekromde haren op de onderzijde van het blad (vooral op de middennerf aanwezig) en in vruchttijd de kortgesteelde vruchten die stijf rechtop staan. Bijzonder is deze vondst als je kijkt naar de verspreiding binnen Nederland; er zijn nauwelijks recente vondsten langs de kust.

Al nagenietend van deze dag liepen we terug naar de veerboot. Vlak voor de boot zou vertrekken zagen we een grote plek met klavertjes in de berm, die nog net niet in bloei stonden. Met wat haast kon wat materiaal verzameld worden om thuis rustig onder de binoc te bekijken. En jawel, wat bleek: na 118 jaar heeft Vlieland weer een stip op de kaart voor de zeldzame Vogelpootklaver (Trifolium ornithopodioides)! Wat een memorabele dag!

Tekst: Sipke Gonggrijp, Hinko Talsma & Ben Bruinsma, FLORON
Foto's: Ben Bruinsma; Sipke Gonggrijp