Aan de slag voor de speerwaterjuffer
Stichting BargerveenBericht uitgegeven door Stichting Bargerveen [land] op [publicatiedatum]
De speerwaterjuffer is een zeer zeldzame libellensoort van matig voedselrijke, niet verzuurde vennen. De laatste bolwerkjes voor deze soort liggen in Noord-Brabant, maar ook daar is herstel en bescherming van het leefgebied hard nodig. Als een speer aan de slag dus voor de speerwaterjuffer!
Stichting Bargerveen en de Vlinderstichting hebben van de provincie Noord-Brabant subsidie gekregen om op zoek te gaan naar kansen voor versterking van populaties van deze zeldzame soort. Het project ‘Als een speer aan de slag voor de speerwaterjuffer in Noord-Brabant’ zal de komende twee jaar resulteren in op maat uitgevoerde maatregelen.
Sterk bedreigd
De speerwaterjuffer (Coenagrion hastulatum) kwam tot de jaren 1970 vrij algemeen voor op de hogere zandgronden van Noord-Brabant, Twente en de Achterhoek. Sindsdien is zijn leefgebied ernstig aangetast en heeft de soort zich teruggetrokken tot een klein aantal resterende populaties. Noord-Brabant is daarbij het belangrijkste bolwerk voor deze karakteristieke soort, maar ook hier zijn inmiddels veel populaties verdwenen en resteren minder dan tien vindplaatsen. De speerwaterjuffer is daarmee één van de sterkst bedreigde soorten libellen in Nederland.
Kwelwater
Het optimale leefgebied vormen zwakgebufferde, matig voedselrijke vennen met een gevarieerde vegetatie. Vooral de invloed van opkwellend grondwater met een goede waterkwaliteit uit de directe omgeving is van belang. In en rond veel van de vennen waar de speerwaterjuffer voorkomt is de laatste jaren de hydrologie verbeterd en wordt inwaaien van bladmateriaal voorkomen. Door het ontbreken van goede gegevens over de populatietrends is het echter niet duidelijk of dit beheer heeft geleid tot habitatverbetering en toename van de soort.
Aan de slag
Het is hoog tijd om het beheer van speerwaterjuffervennen op orde te krijgen en daarmee de toekomst van de soort in Noord-Brabant veilig te stellen. Voor alle vindplaatsen worden daarom de status van de populaties, de kwaliteit van het leefgebied en de effecten van al uitgevoerd beheer bepaald. In de buurt van de huidige populaties wordt gezocht naar mogelijkheden om nieuw leefgebied te ontwikkelen, zodat het netwerk van populaties versterkt kan worden. Bij kwijnende of verdwenen populaties wordt de oorzaak voor de achteruitgang onderzocht en worden beheermaatregelen uitgevoerd om het verloren leefgebied te herstellen.
Tekst: Hein van Kleef & Marijn Nijssen, Stichting Bargerveen
Foto’s: Tim Termaat, De Vlinderstichting