Meeste libellen doen het goed

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Naast vele sombere berichten over planten en dieren in Nederland is er ook een positief geluid te horen. Sinds 1999 is de libellenfauna in Nederland matig vooruit gegaan. 19 soorten nemen toe, tegen 12 soorten die het minder doen.

Op het Compendium voor de leefomgeving, de website van Het Planbureau voor de Leefomgeving, staat een grafiek met de aantalsontwikkeling van libellen in de afgelopen 13 jaar. Van 1999 tot 2011 zijn er meer soorten vooruit gegaan dan achteruit en de totale trend van de libellen in Nederland is matig positief.

De gegevens zijn ontleend aan het landelijke meetnet libellen van het Netwerk Ecologische Monitoring. Uit de telgegevens, die vrijwilligers verzamelen door vaste routes langs de waterkant regelmatig te tellen, kunnen betrouwbare uitspraken gedaan worden over het wel en wee van 36 soorten. Vijf daarvan blijven stabiel. Negentien soorten laten een positief beeld zien. Deze soorten profiteren van de sterk verbeterde kwaliteit van het water in ons land, zoals de beekjuffers, maar ook van natuurvriendelijke inrichting en beheer van watergangen en klimaatverandering. 

Er zijn ook sombere berichten, want 12 soorten gaan vanaf 1999 achteruit. Voor de zeldzame groene glazenmaker en speerwaterjuffer is die afname sterk en dat brengt deze soorten echt in de gevarenzone. De speerwaterjuffer komt voor in bijzondere vennen die niet echt voedselarm, maar ook niet voedselrijk zijn. De omstandigheden zijn blijkbaar zo speciaal, en de soort zo kritisch, dat hij het moeilijk heeft zich te handhaven. Weliswaar neemt de hoeveelheid stikstof die uit de lucht komt af, maar blijkbaar nog onvoldoende voor de speerwaterjuffer. Om drie andere soorten die achteruit gaan, zwarte heidelibel (sterke afname) en watersnuffel en gewone pantserjuffer (matige afname) maken we ons minder zorgen. Deze soorten zijn indicator voor verzuring en hun achteruitgang wijst er op dat de vennen waarin ze voorkomen minder zuur worden en dat is helemaal geen slecht nieuws.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto's: Kars Veling; Jaap Bouwman
Grafiek: CBS, PBL, Wageningen UR (2013). Aantalsontwikkeling van libellen, 1999-2011 (indicator 1387, versie 08, 11 januari 2013). www.compendiumvoordeleefomgeving.nl. CBS, Den Haag; Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag/Bilthoven en Wageningen UR, Wageningen.