De eerste vlinders van 2015

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

We zijn alweer een week onderweg in het nieuwe jaar en ondanks de winterse temperaturen zijn er toch al de nodige vlinders gezien. Behalve natuurlijk overwinterende vlinders in bunkers, schuurtjes en huizen, zijn er ook al vrij vliegende exemplaren gemeld.

Op 2 januari was het plaatselijk zonnig weer en dat is voldoende om vlinders te activeren. De temperatuur was laag, dus de vlinders die nu in winterslaap zijn laten zich niet wekken, maar atalanta werd wel actief. Dit is een soort die niet in winterslaap gaat, maar eigenlijk de gehele winter wakker blijft. Als het koud is zonder zon, dan zit hij stil ergens tussen de planten. Zodra de zon kracht heeft, kan deze vlinder snel zijn temperatuur omhoog brengen en gaan vliegen.

Uiteraard betekent dit wel energieverlies en om zo de winter te kunnen overleven, moeten de vlinders regelmatig kunnen tanken. Bloeiende planten of rottend fruit zijn dan noodzakelijk. Nu staan er gelukkig nog wel redelijk wat planten in bloei, zo blijkt uit de telling die FLORON, in samenwerking met het radioprogramma Vroege Vogels, heeft gedaan. De afgelopen weken zijn er maar liefst 383 plantensoorten bloeiend aangetroffen, onder andere veel madeliefje, paardenbloem, duizendblad en boerenwormkruid.

Op 2 en 4 januari zijn er atalanta’s gezien in Winterswijk, IJsselstein, Roermond en Buren. Ook de komende weken kunnen nog overal atalanta’s worden aangetroffen. Er waren er enorm veel in het najaar en hoewel er tijdens de koudeperiode rond de jaarwisseling waarschijnlijk flink wat zijn bevroren, zijn er vast exemplaren die het overleefden. Als er nog een koudeperiode komt waarbij de temperatuur flink zakt tot bijvoorbeeld acht tot tien graden onder nul, zullen waarschijnlijk veel meer atalanta's het loodje leggen. Van oorsprong is de atalanta namelijk een trekvlinder die de winter niet in Nederland doorbracht. In het najaar trokken ze weg naar het zuiden om zich voort te planten en vervolgens te sterven. Ieder voorjaar komen de nakomelingen naar het noorden en deze planten zich in de zomer hier voort. De nakomelingen van die trekkers vliegen vervolgens in het najaar weer naar het zuiden. De laatste tien vijftien jaar zien we steeds meer atalanta’s die niet wegtrekken, maar de winter hier blijven. In zachte winters blijkt dat ook prima te kunnen. Het is afwachten hoe de komende maanden zullen zijn.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting