Orchideeën tellen doe je in de winter!

Bericht uitgegeven door Werkgroep Europese Orchideeën [land] op [publicatiedatum]

De wintermaanden zijn niet de meest spannende maanden voor floraliefhebbers. Veel planten zijn bovengronds afgestorven. Wat veel mensen echter niet weten is dat deze maanden uitermate geschikt zijn voor het tellen van diverse orchideeënsoorten.

Wintermaanden is bladrozettentijd
Een deel van de orchideeën die in Nederland voorkomen, zijn ook in de winter zichtbaar. Deze groep orchideeën overwinteren namelijk als bladrozet. Doordat de omringende vegetatie in de winter vaak laag is, vallen de bladrozetten makkelijker op. Een goed tijdstip om een bestaande populatie ook eens in de winter te bezoeken, of om te zoeken naar uitbreiding van de populatie.

Orchideeënsoorten met bladrozetten in de winter
De volgende orchideeënsoorten kun je in de winter als bladrozet vinden:

• Harlekijn (Anacamptis morio)
• Hondskruid (Anacamptis pyramidalis)
• Dennenorchis (Goodyera repens)
• Bokkenorchis (Himantoglossum hircinum)
• Poppenorchis (Orchis antropophora)
• Aapjesorchis (Orchis simia)
• Bijenorchis (Ophrys apifera)
• Vliegenorchis (Ophrys insectifera)
• Moerasschroeforchis (Spiranthes cernua)
• Herfstschroeforchis (Spiranthes spiralis)

Waarom in de wintermaanden tellen en niet wanneer planten bloeien?
Dit is een vraag die terecht gesteld kan worden: bloeiende planten zijn immers een stuk aantrekkelijker dan bladrozetten. Toch zijn de bloeiende planten vaak een fractie van het werkelijke aantal. Die vind je alleen door de bladrozetten te tellen. Er zijn nog veel meer redenen om in de winter te tellen:

• Inzicht verkrijgen in de verhouding vegetatieve / bloeiende planten;
• Bladrozetten zijn vaak omringd door een relatief lage vegetatie waardoor ze veel makkelijker te vinden zijn dan bloeiende exemplaren in een hoge vegetatie;
• In kleine populaties komt het voor dat geen enkele plant bloeit, vegetatieve planten zijn veelal wel aanwezig;
• Op veel plekken worden bloeiende planten weggemaaid of opgegeten door begrazers. Alleen wanneer vegetatieve planten, en de locatie(s) ervan, bekend zijn is het mogelijk beheer bij te stellen;
• Uitbreiding van het orchideeënbestand begint altijd met een bladrozet, dit geldt zowel voor de vestiging van geheel nieuwe populaties als voor uitbreiding van bestaande.

Waarnemingen doorgeven?
Waarnemingen van orchideeën kun je doorgeven via de invoerportalen van waarneming.nl en telmee.nl. Twijfel je over je determinatie? Post een foto van het bladrozet op het forum van de WEO. De WEO is ook geïnteresseerd in meer gedetailleerdere telling van populaties (inclusief verhouding bladrozetten en bloeiende planten). De resultaten ontvangen we graag per e-mail. 

Tekst en foto's: Mark Meijrink, Werkgroep Europese Orchideeën