Week van de winterjuffers
SoortenNL
Er zijn in ons land maar twee soorten die hier als libel overwinteren en dat zijn die twee winterjuffers. Deze zijn in de nazomer uit hun larve gekropen en gaan zwerven naar hun overwinteringsplekken. Die plekken zijn soms heel ver van hun voortplantingsgebieden. Vooral bij de zeldzame noordse winterjuffer weten we dat, omdat deze zich alleen voortplant in de Weerribben, en in het Kuinderbos en het Voorsterbos in de Noordoostpolder. Vanaf die plekken vliegen ze soms wel tientallen kilometers naar overwinteringsplekjes, zoals heideveldjes in Drenthe. Daar zitten ze in heidepollen en ze kunnen prima tegen de kou. Zo kun je, als het een keertje heeft gesneeuwd of flink heeft gevroren spectaculaire foto’s maken van juffertjes onder de rijp. Ze zien er kwetsbaar en fragiel uit, maar ze zijn uitstekend bestand tegen de kou. Ze maken hun hele lijf klaar om geen last te hebben van vorst, sneeuw of ijs.
Ze zijn niet in een 'diepe' winterslaap, zoals overwinterende vlinders, maar ze kunnen gedurende de winter actief worden, ook bij lage temperturen. Ze vliegen dan niet, maar kruipen wel rond (mond. med. Patrick Heivers).
De noordse winterjuffer is een zeldzaamheid, die zich dus maar op een paar plekken voorplant. De bruine winterjuffer is veel wijder verspreid. Op het kaartje zien we de waarnemingen vanaf 2020, dus de afgelopen drie jaar. Bruine winterjuffers komen in het hele land voor en ook nu zou je dus op hun overwinteringsplekken moeten kunnen vinden. Het kan hierbij gaan om bosjes, houtwallen of heideveldjes, maar ook uw tuin kan er voor in aanmerking komen. De juffers vinden is lastig, want als het koud is zitten ze verborgen en zijn ze prima verstopt. Dat is natuurlijk ook juist de bedoeling, want als ze op een opvallende plek zouden zitten worden ze vast en zeker door een hongerige vogel gevonden en opgegeten. Ze blijven op hun overwinteringsplek tot in het voorjaar en gaan dan weer naar het water om zich voort te planten. Dat kan al vanaf de eerste warmere en zonnige dagen in maart.
| Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in De week van de… Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid. |
Tekst: Kars Veling, SoortenNL & De Vlinderstichting
Foto’s: Rene Manger (leadfoto: noordse winterjuffer); Corné Klasen; Kars Veling
Kaart: NDFF