Het Blauwgroen trechtertje, pionier in opmars

Bericht uitgegeven door Natuurpunt Geel-Meerhout [land] op [publicatiedatum]

Tijdens het vroege voorjaar werd het Blauwgroen trechtertje op 3 verschillende plaatsen in de Kempen waargenomen. Op al die locaties werden recent verregaande natuurherstelwerken uitgevoerd. Deze creëerden de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van dit zeldzaam paddenstoeltje.

Paddenstoelen staan bekend als lastig herkenbaar, maar dat geldt niet voor het Blauwgroen trechtertje. Het is dan ook een fraaie en opvallende verschijning. Het paddenstoeltje heeft een kleine hoed tot 24 mm diameter met langs de stoel aflopende plaatjes en tussenplaatjes, wit met een blauwe zweem. In jonge staat hebben ze een vlakke hoed met papil. Later wordt de hoed trechtervormig.
Deze paddenstoel groeit vaak tussen (haar)mossen en korstmossen en komt voor op voedselarme, vochtige en zure bodems. Men vindt hem vooral in het vroege voorjaar, februari-maart. Later verdrogen de vochtige plekken en verdwijnen de paddenstoelen ook snel.

Eind februari , begin maart werd het Blauwgroen trechtertje meerdere malen gemeld. Eerst aan het Vossenven in Geel-Bel, daarna ook in Averbode Bos en Heide en in de Turnhoutse Hoogmoerheide. Ook op al langer gekende vindplaatsen in bijvoorbeeld Beerse en Oud-Turnhout werd de soort de afgelopen weken weer opgemerkt.

Het is dan ook opvallend dat het Blauwgroen trechtertje in België op amper een tiental vindplaatsen gemeld is, de meeste locaties van recente oorsprong. Ook in Nederland stond het paddenstoeltje, dat er pas in 1973 voor het eerst opdook, te boek als zeer zeldzaam. Maar de voorbije tien jaar is het zwammetje er sterk toegenomen, met tientallen nieuwe vindplaatsen.

Het wordt nagenoeg altijd aangetroffen in drassige situaties, vaak in de buurt van open water. Meestal gaat het om plekken waar er kort geleden ven- en heideherstel gebeurd. Daardoor ontwikkelt zich opnieuw een bijzondere pioniersvegetatie met ondermeer Moeraswolfsklauw en zonnedauw. Het Blauwgoen trechtertje is dus ook afhankelijk van deze natuurontwikkelingsterreinen. Het verschijnt samen met de eerste pioniersplanten, maar wanneer de vegetatie de kans krijgt zich verder te ontwikkelen, dan verdwijnen de pioniers en dus ook dit paddenstoeltje. Je vindt het Blauwgroen trechtertje dan ook niet langer dan 4 jaar op dezelfde plek.

We verwachten dat het Blauwgroen trechtertje nog op heel wat nieuwe plekken in Vlaanderen zal opduiken, zeker waar grootschalig natuurherstel in het kader van Life-projecten plaatsvindt. Dat is bijvoorbeeld ook het geval in het Grote Netewoud, waar er naar dit fragiel paddenstoeltje zal worden uitgekeken aan het Torfven in Geel-Bel, nadat ook daar de beheerwerken zijn uitgevoerd.

Tekst: René Ducastel & Mirella Bruynseels, Natuurpunt Geel-Meerhout
Foto's: René Ducastel & Mirella Bruynseels en Ralph Vandiest