Kerkhoven schuilplaats voor zeldzame zwammen

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Kerkhoven blijken een belangrijk toevluchtsoord voor zeldzame en kleurrijke graslandpaddenstoelen als Elfenwasplaat en Sikkelkoraalzwam. De combinatie van goed onderhoud en geen bemesting maken kerkhoven zo geschikt voor deze bijzondere paddenstoelen.

Rond deze tijd zijn bijzondere, kleurige en in Nederland zeldzame graslandpaddenstoelen op ongewone plekken te vinden. Een kerkhof is nu niet bepaald de plaats waarvan je verwacht dat er zeldzame graslandpaddenstoelen voorkomen. Kerkhoven worden echter veelal goed onderhouden: er wordt gemaaid en in de herfst wordt het blad regelmatig verwijderd. Dit beheer levert in het bijzonder op oude begraafplaatsen kleine schrale mosrijke gazons op waar het voor wasplaten en koraal- en knotszwammetjes goed toeven is.

Graslandpaddenstoelen zijn heel gevoelig voor veranderingen in beheer. Ze kunnen slecht tegen met kunstmest bemeste weilanden. Hierdoor zijn ze in Nederland de afgelopen eeuw sterk achteruit gegaan en erg zeldzaam geworden. Een trend die helaas in heel West-Europa te zien is. Dat is erg jammer want het gaat om een aantal van de mooiste paddenstoelen die we in dit land kunnen tegenkomen.

Vooral wasplaten met hun felle kleuren vallen zo op dat ze vaak van een afstand al zichtbaar zijn. Ook de knots- en koraalzwammetjes hebben vaak heldere kleuren.
Vaak zijn de paddenstoelen door de oude bomen die op zulke kerkhoven te vinden zijn wat beschermd tegen de eerste nachtvorst zodat ze hier wat langer blijven staan.

Ook onbemeste gazons van buitenplaatsen en kastelen kunnen deze soorten herbergen. Vanaf het begin van deze eeuw wordt in Engeland actie gevoerd om belangrijke graslanden, waaronder gazons bij grote kastelen, speciale bescherming te geven. Een voorbeeld dat wij in Nederland snel moeten volgen voordat de laatste Elfenwasplaat en de Amethistknotszwam uit Nederland verdwenen zijn. Intussen kunnen goede afspraken met de beheerders van oude begraafplaatsen helpen deze soorten voor Nederland te behouden.

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Menno Boomsluiter, Atte van den Berg, Marjon v.d. Vegte Nederlandse Mycologische Vereniging