Massaliteit paddenstoelen op kerkhof fenomenaal

Beheer van begraafplaatsen

Vorige week kwam een lid van de Nederlandse Mycologische Vereniging ter ore dat er veel paddenstoelen tevoorschijn waren gekomen op een grote begraafplaats in de buurt van zijn woonplaats. Vooral een aantal grasperken, behorende bij een nieuwe uitbreiding van de begraafplaats, stond vol met paddenstoelen. Op dit terrein hadden nog geen begravingen plaats gevonden.

Tijdens het bezoek aan de begraafplaats was er geenszins sprake van gepaste rust vanwege het oorverdovende motorgeluid van bladblowers. De onderhoudsploeg was bezig om de graven en grasperken van blad te ontdoen en af te voeren. Tussen de bladeren lagen helaas allerlei brokstukken van paddenstoelen die eveneens waren "geruimd". Het ongepast harde motorgeluid klonk de amateurmycoloog echter als muziek in de oren. Juist het verwijderen van het herfstblad om de begraafplaats weer in een ordentelijke staat te brengen, werkt een verschraling van de bodem in de hand. Ook maaien met afvoeren van het maaisel van de vele perken en bermen is op deze begraafplaats vaste regel. Het beheer van deze oude begraafplaats heeft altijd op dezelfde wijze plaatsgevonden. Humusvorming of de vorming van een verstikkende laag bladeren op de bodem zie je hier nauwelijks.

Over de paddenstoelen van de begraafplaats is maar weinig bekend. De begraafplaats staat al langer bekend vanwege het voorkomen van een bijzondere (stinze)flora, maar naar de paddenstoelen is tot nu toe weinig gekeken. In het voorjaar kleuren sommige delen van de begraafplaats blauw van het Maarts viooltje.

Het verwijderen van herfstbladeren en gemaaid gras als beheersmaatregel vindt in ons land vooral plaats in kasteeltuinen, buitenplaatsen en op begraafplaatsen om de parkaanleg in stand te houden. Daarom behoren deze plaatsen tot de meest bijzondere paddenstoelengebieden van Nederland. Meer informatie over deze materie kunt u vinden in de brochure Wegbermen, lanen & parken van de NMV.

Paddenstoelenrijke grasvelden en perken

Het nieuw aangelegde gedeelte van de begraafplaats bestaat uit een aantal smalle graspercelen met een gemillimeterde grasmat, gescheiden door rijen lage struiken. Op de grasvelden stonden groepen grote witte paddenstoelen, bestaande uit tientallen Blanke champignonparasols (Leucoagaricus leucothites). Daartussenin stonden weer groepen Zwartwitte veldridderzwammen (Melanoleuca polioleuca), heksenkringen van de Weidekringzwam (Marasmius oreades) en Giftige weidekringzwam (Clitocybe rivulosa). Gerichter zoeken bracht vele Okergele stropharia's (Stropharia coronilla) en Donkerstelige stuifballen (Tulostoma melanocyclum) aan het licht. De Donkerstelige stuifbal is eigenlijk een soort van de kalkrijke duinen. Het zand, nodig voor het verhoogde en aangeplempte nieuwe begravenisterrein zal hoogst waarschijnlijk uit de kalkrijke duinen afkomstig zijn. Ook werd er een heksenkring van de Afgeplatte stuifzwam (Vascellum pratense) aangetroffen. Dat de Afgeplatte stuifzwam in heksenkringen kan optreden is vrijwel niemand bekend. Het meest spectaculair was wel het massale optreden van het Stinkparasolletje (Lepista cristata) onder de struiken van de afscheidingen. De bodem was op grote delen wit gekleurd van dit overigens algemeen voorkomende zwammetje. Hiertussen stonden weer groepen van Schubbige boschampignons (Agaricus silvaticus). De meeste aangetroffen soorten zijn weliswaar niet zeldzaam, maar het zien van de massaliteit van de verschillende soorten is op zich een bijzonder fenomeen. En dat alles midden in de stad.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging (leadfoto: massa's Stinkparasolletjes)