Nieuwe soort Cantharel in Nederland gevonden

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op vrijdag 6 november 2009.

Iedereen kent wel de dooiergele Cantharel. Een eetbare paddenstoel die veel liefhebbers kent en gemakkelijk te herkennen is. Het is dan ook opzienbarend dat in Gelderland een nieuwe soort Cantharel gevonden is.

Lichtenbelt, een klein landgoed in de buurt van Leuvenheim in Gelderland, herbergt vele bijzondere paddenstoelen. Het gebied bestaat uit gemengd loofbos, lanen met oude Beuken en Eiken, broekbos en stukjes naaldbos met Larix en Dennen. De bodem is vrij vruchtbaar, rijk aan klei, met soms wat leem. In oktober vond ik hier een opvallende Cantharel. Het meegenomen exemplaar kleurde de volgende dag, nabij de voet van de steel en de hoedrand zwart. De naam die ik na determinatie vond, de Zwartwordende cantharel, Cantharellus melanoxeros, is heel toepasselijk en deze is nieuw voor Nederland. Ik heb voorgesteld deze Cantharel de Zwartwordende cantharel te noemen.

Deze paddenstoel is voor het eerst beschreven door de Fransman Desmazières (1829). Het zwart worden bij het aanpakken, drogen en bij de veroudering bezorgde deze paddenstoel de naam Cantharellus melanoxeros (Grieks: melas = zwart, xeros = droog). De Zwartwordende cantharel is in heel Europa een zeldzame verschijning. Prof. Dr. Thom Kuyper die mijn determinatie bevestigde, had de Zwartwordende cantharel niet in Nederland verwacht. De vondst is dus opmerkelijk te noemen. Of de nieuwe soort even goed smaakt als de gewone cantharel (meestal Hanekam genoemd) is niet bekend, want een nieuwe soort gooi je niet zomaar in de pan.

Klaarblijkelijk biedt het landgoed Leuvenheim deze Cantharel de ideale omstandigheden, zeker qua bodemgesteldheid. Waarschijnlijk spelen ook factoren zoals een duidelijke vermindering van de milieubelasting een rol, minder stikstofdepositie en verzuring, ten opzichte van de piekwaarden in de jaren ’80. Het voorkomen van de vele paddenstoelen in Lichtenbelt, waaronder vele zeldzame en nu dus ook een nieuwe voor Nederland, indiceert hopelijk een blijvende vooruitgang van mycorhiza paddenstoelen in ons land. Ik hoop hier nog vele mooie ontdekkingen te mogen doen.

Tekst en foto's: Marjon van der Vegte, Nederlandse Mycologische Vereniging