Vijf jaar natuurberichten planten: win prachtige boeken
FLORONBericht uitgegeven door FLORON [land] op [publicatiedatum]
Planten krijgen in het algemeen wat minder media aandacht dan dieren. Aaibaarheid speelt daar zeker een rol bij. Toch hebben we bij vaatplanten, mossen en korstmossen dankzij Natuurbericht.nl steeds behoorlijke tot goede media-aandacht gekregen. Berichten kunnen via de website van Natuurbericht goed worden gelezen, maar ze krijgen pas een forse impact als ze daarnaast ook door andere media worden overgenomen. Dat is in onze beleving de laatste jaren steeds meer gebeurd. En niet alleen in de komkommertijd. Natuurbericht.nl bestaat dit jaar vijf jaar. Doneert u voor 30 november 20 euro of meer aan Natuurbericht.nl, dan maakt u kans op onder andere de Nieuwe Atlas van de Nederlandse Flora.
In de natuurberichten over planten zijn een aantal thema’s te onderscheiden: overlastgevende planten, nieuwe soorten, bijzondere soorten en soorten die na jarenlange afwezigheid teruggevonden werden.
Invasieve exoten
Planten kunnen soms voor problemen zorgen, bijvoorbeeld omdat ze ecologische, economische of gezondheidsproblemen veroorzaken. De hooikoorts veroorzakende Alsemambrosia heeft daarom ieder jaar stevig aandacht gekregen. Over invasieve water- en oeverplanten, zoals Waterwaaier , Grote waternavel en Waterteunisbloem verschenen regelmatig berichten, waarin de schadelijke effecten op de inheemse flora en fauna werden belicht. Waterschappen en natuurbeheerders kunnen veel last van hebben van deze soorten en op hoge kosten worden gejaagd.
Op het droge blijkt de exoot Late guldenroede een lastpost. Weliswaar is het een belangrijke nectarbron, maar de voor de insectenfauna belangrijke inheemse stuifmeelproducerende planten worden door deze exoot weggeconcurreerd. In stuifzand is geen plant, maar een mos, Grijs kronkelsteeltje, een overlastgevende soort.
Nieuwe soorten
Er worden ieder jaar nieuwe soorten gevonden. Dat zijn niet alleen planten die als exoot via de mens hierheen komen, maar ook soorten die het op eigen kracht doen, bijvoorbeeld als gevolg van klimaatverandering of uitbreiding van het areaal. Over nieuwkomers in het stedelijk gebied zijn berichten verschenen over onder andere Ruig springzaad en Muurnavel. De Welriekende schroeforchis werd in 2012 op een tweede locatie gevonden. Zowel in het oosten van het land als in Noord-Brabant houdt de soort stand.
Voorbeelden van zuidelijke soorten die zich mogelijk als gevolg van klimaatverandering in Nederland hebben kunnen vestigen en handhaven zijn Bithynische wikke, Vallisneria en het gras Gaudinia fragilis. Opmerkelijk is dat vooral het natuurbericht over de Bithynische wikke heeft geleid tot veel aandacht in de lokale en zelfs landelijke pers. Waarschijnlijk werd deze aandacht gewekt door de intrigerende naam van deze plant.
Bij de korstmossen werden niet alleen nieuwe soorten in Nederland gevonden, maar werd zelfs een nieuwe soort voor de wetenschap beschreven.
Bijzondere soorten
Onder deze categorie vallen soorten met een bijzonder verhaal, bijvoorbeeld omdat ze bijzondere bestuivers kennen, steeds zeldzamer worden of terugkomen na natuurontwikkeling. Zo is er de uiterst zeldzame Eivormige waterbies die opdook op een slikstrand langs de Waal. Aan soorten die op nieuwe standplaatsen verschijnen worden ook geregeld berichten gewijd, zoals de Muizenstaartjes, die het ook in boomkwekerijen en in zilte gebieden goed bleken te doen, en de Boslathyrus die behalve in Zuid-Limburgse bosranden de laatste jaren ook aan rivieroevers wordt waargenomen. Bij de korstmossen bleek de ooit zeer algemene Zwavelvreter op de Rode Lijst Korstmossen gekomen, waarbij de afname te danken is aan de afgenomen zure regen. Goed en slecht nieuws dus.
Orchideeën
Veranderingen in de Nederlandse orchideeënflora zijn de afgelopen jaren regelmatig aan bod gekomen. Zo wordt aangenomen dat de Honingorchis vooralsnog voorgoed is verdwenen op Schiermonnikoog. Dit ondanks een poging tot herintroductie met maaisel opbrengen. Bruinrode wespenorchis bleek, nadat een vindplaats vernield werd, toch nog voor te komen in de ENCI-groeve. In hetzelfde Zuid-Limburg werd een even zeldzame orchidee na ruim dertig jaar teruggevonden. Het Vogelnestje dook op in een Zuid-Limburgs hellingbos.
Soms blijkt de interesse van de media ondoorgrondelijk als het om planten gaat. Op 29 juli 2009 werd er bijvoorbeeld een bericht geplaatst over de Zwarte els, een boom die meer en meer uit het landschap verdwijnt. In dat natuurbericht “Zwarte els gevoelig voor blikseminslag” staat dat de boom door bepaalde eigenschappen de bliksem aantrekt, waardoor koeien die onder deze boom staan een verhoogde kans hebben door de bliksem getroffen te worden. De auteur heeft heel wat media te woord moeten staan over dooie koeien en bliksem, terwijl er weinig aandacht was voor het verdwijnen van Elzensingels uit het landschap.
Informatie over flora op één plek
Alles over de wilde flora -planten, mossen, korstmossen, kranswieren en paddenstoelen- zijn te vinden op verspreidingsatlas.nl, die op de dag dat het natuurbericht in april 2013 verscheen meer dan tienduizend keer werd bezocht.
Doe mee aan de jubileumactie
FLORON, de WEO en de BLWG dragen Natuurbericht.nl een warm hart toe. Daarom stellen wij mooie prijzen beschikbaar. Doneert u voor 30 november 20 euro of meer aan Natuurbericht.nl, dan maakt u kans op de volgende prachtige prijzen:
- De Nieuwe Atlas van de Nederlandse Flora, beschikbaar gesteld door FLORON
- Orchideeën in Zuid-Limburg, beschikbaar gesteld door de Werkgroep Europese Orchideeën (WEO)
- Veldgids korstmossen van duin, heide en stuifzand, beschikbaar gesteld door de BLWG
Doneert u nog eens 20 euro of een veelvoud hiervan, dan wordt de kans op een prijs vergroot. Kijk hier voor meer informatie over de Jubileumactie en hier hoe u kunt doneren.
Tekst: Ruud Beringen, Baudewijn Odé, FLORON; Mark Meijrink, WEO; Laurens Sparrius, BLWG
Foto's: Ton Denters; Erik Simons; Mark Meijrink