Kuifaalscholver: een nieuwe broedvogelsoort voor Nederland

Bericht uitgegeven door Sovon Vogelonderzoek Nederland [land] op [publicatiedatum]

Sinds dit voorjaar kan de kuifaalscholver als Nederlandse broedvogels de boeken in. Bijna op de dag af een jaar geleden verscheen op Natuurbericht.nl al eens een bericht over de eerste broedpoging van de kuifaalscholver in Nederland maar dat paar kwam niet verder dan nestbouw. In 2013 broedde één van de vier aanwezig paren 19 of 20 dagen op eieren.

Opvallende kuif
De kuifaalscholver heeft zoals de naam al aangeeft een opvallende kuif. Het is een echte zee- en kustvogel die broedt op rotskusten van Groot-Brittannië, Noorwegen, West-Frankrijk en op enkele plekken in Zuid-Europa. In ons land is de kuifaalscholver een vrij zeldzame soort in de wintermaanden langs de Noordzeekust. De veel bekendere ‘gewone’ aalscholver kan het gehele jaar in ons land gezien worden, zowel langs de kust als in het binnenland en is een normale broedvogel. In 2012 broedden er in ons land ruim 23.000 paren aalscholvers verdeeld over ruim 80 kolonies.

Bijna drie weken broedend
Gedurende het afgelopen voorjaar verbleven er in een aalscholverkolonie bij Neeltje Jans in Zeeland vier paren kuifaalscholvers. De vogels werden nauwgezet gevolgd door Sander Lilipaly en Pim Wolf. Twee paren werden alleen baltsend gezien, bij het derde paar werd naast paring ook nestbouw waargenomen terwijl het vierde paar ook daadwerkelijk is gaan broeden. In totaal broedde dit paar 19 of 20 dagen waarna de broedplaats werd verlaten.

Geringde vogel
Van het paar dat niet verder dan nestbouw kwam bleek één vogel geringd te zijn met een blauwe kleurring waaruit bleek dat de vogel in 2009 is geboren op Isle of May, een eiland langs de oostkust van Schotland. Op dit eiland zijn sinds 1997 al 16.000 kuifaalscholvers geringd en niet eerder vestigde een vogel zich op zo’n grote afstand (650 kilometer, M. Newell).

Aalscholvers, grote aalscholvers en kuifaalscholvers
Het waargenomen broedgeval en de aanwezigheid van maar liefst drie verschillende soorten aalscholvers maakt de kolonie nabij Neeltje Jans tot een heel bijzondere. De voor Nederlandse begrippen opmerkelijke aalscholverbroedplek, een stenen strekdam (meestal wordt door ‘gewone’ aalscholvers in bomen gebroed), werd in 1999 bezet door aalscholvers. In 2008 volgde er het eerste zekere broedgeval van een grote aalscholver voor Nederland, een ondersoort van de aalscholver die op rotskusten van Scandinavië en de Britse eilanden broedt. Ook in de jaren 2009 tot 2013 broedden er jaarlijks twee tot zes paren grote aalscholvers, waarmee dit voor deze ondersoort de enige jaarlijkse broedplek in Nederland is. Nu ook de enige kuifaalscholvers van Nederland zich in deze kolonie gevestigd hebben is het helemaal een bijzondere kolonie geworden.

We zijn benieuwd hoe de kolonie zich verder gaat ontwikkelen en of de kuifaalscholvers er ook jongen groot gaan brengen.

Tekst: Arjan Boele, Sovon met medewerking van Sander Lilipaly & Pim Wolf
Foto's: Sander Lilipaly; Jan-Willem Vergeer