Eerste broedpoging Kuifaalscholver in Nederland

Bericht uitgegeven door SOVON Vogelonderzoek Nederland [land] op [publicatiedatum]

Dit voorjaar werd voor het eerst een broedpoging van een paar Kuifaalscholvers in ons land vastgesteld. Op 20 maart zag Sovon-vrijwilliger Sander Lilipaly op een strekdam bij Neeltje Jans in Zeeland een paartje volwassen Kuifaalscholvers in een aalscholverkolonie. De broedpoging heeft uiteindelijk niet geleid tot jonge Kuifaalscholvers.

De Kuifaalscholver is het ‘kleine neefje’ van de bekende Aalscholver en heeft een opvallende kuif. In tegenstelling tot de Aalscholver die in het gehele land gezien kan worden en veelal in bomen broedt, is de Kuifaalscholver een echte zee- en kustvogel die broedt op rotskusten in Groot-Brittannië (met name de noord- en westkust), Noorwegen, West-Frankrijk en op enkele plekken in Zuid-Europa. In ons land worden de meeste Kuifaalscholvers gezien in de wintermaanden, buiten de broedperiode.

Strijd om nestmateriaal
De broedpoging is dan ook een bijzondere waarneming. In 2010 werd er in de kolonie al eens een baltsend paar Kuifaalscholvers gezien, maar zonder nestbouw. Dit voorjaar bleef één adult anderhalf uur op een nest zitten, te zien op de foto, en de partner kwam af en toe met stukjes wier en stokjes aangevlogen die vervolgens door de broedende vogel in het nest werden verwerkt. Een andere adulte Kuifaalscholver met Schotse kleurring werd daarbij fel verjaagd.

Na die anderhalf uur werd het nest verlaten en ging het paartje in de directe omgeving van het nest foerageren. De volgende dag lag een groot stuk rood touw dat de Kuifaalscholvers in hun nest hadden verwerkt even verderop in het nest van een Grote Aalscholver. Er werd in de kolonie duidelijk fel gestreden om nestmateriaal. Later in het seizoen zijn er nauwelijks meer Kuifaalscholvers op de broedplaats verschenen. Het is onduidelijk of er uiteindelijk eieren in het nest hebben gelegen.

Bijzondere kolonie
De waargenomen broedpoging en de aanwezigheid van maar liefst drie verschillende soorten aalscholvers maakt de kolonie nabij Neeltje Jans tot een heel bijzondere. Nadat de voor Nederlandse begrippen opmerkelijke broedplek, een stenen strekdam, vanaf 1999 door 'gewone' Aalscholvers bezet was, werd er in 2008 het eerste zekere broedgeval van een Grote Aalscholver in ons land vastgesteld. De Grote Aalscholver is een ondersoort van de ‘gewone’ Aalscholver die op rotskusten van Scandinavië en de Britse eilanden broedt. Ook in de jaren 2009 tot 2012 broedden er Grote Aalscholvers, respectievelijk twee tot drie, minimaal vijf, zes en twee paren, waarmee dit voor deze ondersoort de enige jaarlijkse broedplek in Nederland is.

We zijn benieuwd hoe de kolonie zich verder gaat ontwikkelen en of de Kuifaalscholvers er terugkeren en ook jongen groot gaan brengen.

Tekst: Arjan Boele, SOVON Vogelonderzoek Nederland
Foto: Sander Lilipaly, SOVON Vogelonderzoek Nederland