Opmerkelijke dagvlinders in december

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Er zijn in december nog een aantal meldingen van dagvlinders. Het gaat hierbij veelal om vlinders die binnenshuis worden aangetroffen, maar toch ook nog echt buiten aanwezige. Op zonnige momenten, ook al is het niet warm, zijn ze nog actief.

Op 18 december kwam er uit Engeland een tweet met een verwijzing naar een foto van een dagpauwoog die lekker zat te zonnen op graspollen. Een paar dagen daarvoor was er ook in Nederland zo’n melding van een dagpauwoog, en wel uit Nijmegen. Erik van Dijk schreef erbij op Waarneming.nl: “Wow zo maar buiten een vlinder. Ik wilde mijn dochters net vertellen dat het wel zomer leek. Ik wilde op een bloem wijzen. Et voilà een heuse vlinder”.

Ook een atalanta is in december nog gewoon buiten gezien, op 2 december in Zevenhuizen en op de 10-de in Zeeland. De atalanta heeft geen winterslaap en wordt pas de laatste tien tot vijftien jaar regelmatig overwinterend aangetroffen in ons land. Het lijkt er op dat ze dat wel redden, zelfs als er flinke vorstperiodes zijn, zoals de afgelopen twee jaar. Als vlinder redden ze het dus blijkbaar, maar Jan Willem de Gids deed op 6 december wel een heel bijzondere waarneming. Hij schrijft bij zijn waarneming: “Trapte bijna deze rups dood. Moest goed kijken, naar mijn idee is het de rups van een atalanta. Gespot op een verharde grindweg in de Broekpolder (Vlaardingen)”. Het is inderdaad een rups van de atalanta en deze heeft de korte vorstperiode die we hebben gehad blijkbaar overleefd. Vlindernet schrijft over de rups: “mei-november; de meeste rupsen sterven hier in de late herfst”. Of deze rups dus nog zal kunnen verpoppen en of de pop de eventuele kou zal overleven is nog maar de vraag.

Andere meldingen van dagvlinders hebben voornamelijk betrekking op kleine vos, deze worden vooral binnenshuis gevonden. Net als de dagpauwoog overwintert de kleine vos als vlinder. Deze vlinders hebben wel een winterslaap en zoeken in het najaar een rustige koele plek waar ze gaan hangen. Vervolgens wordt hun hele stofwisseling op een laag pitje gezet, maken ze antivries aan (inderdaad vergelijkbaar met wat wij in onze auto’s gebruiken) en gaan in rust. Als dat in een schuurtje, bunker of holle boom is gaat het wel goed, want daar blijft het gewoon koel of zelfs koud. De vlinders die binnenshuis zijn gaan hangen krijgen te maken met hogere temperaturen, want wij gaan in de winter flink stoken. Door die warmte ontwaken de vlinders en dat is dodelijk voor ze. Het beste dat u kunt doen als u zo’n actieve kleine vos of dagpauwoog tegenkomt is hem koud wegzetten. Een kamer die niet wordt verwarmd is prima, maar ook in een schuur, onder een overkapping of in een vlinderkastje kunt u hem kwijt.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting