Hooibeestje terug in de Gelderse Poort

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Het hooibeestje kwam vroeger (voor 1990) in het hele land voor, maar kreeg toen een zware klap. In sommige delen van Nederland is hij sindsdien niet teruggekomen, onder andere in de Gelderse Poort. Daar is nu een proefproject gestart om deze vlinder terug te krijgen.

De Flora- en Faunawerkgroep Gelderse Poort is in samenwerking met De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer, een experiment gestart voor dagvlinderherstel in de Gelderse Poort. Veel dieren en planten profiteren van natuurontwikkeling en laten een spectaculair herstel zien. Maar een aantal kenmerkende soorten deelt niet in dat succes. In de periode 2013-2015 worden mannetjes en vrouwtjes van het hooibeestje, een dagvlinder, uitgezet in de Groenlanden en de Millingerwaard. Beide gebieden zijn volgens vlinderexperts geschikt als leefgebied. 

Afgelopen weekend was het zover en werden zeventig vlinders losgelaten. De dagen erna zijn er nog veel hooibeestjes in het terrein gezien. Ze hadden een natuurlijk gedrag, want mannetjes bezetten territoria en vrouwtjes zetten eitjes af. Het lijkt dus alsof ze zich in hun nieuwe leefgebied op hun gemak voelen. De keuze voor het hooibeestje ligt voor de hand omdat dit een vrij algemene vlinder is in grote delen van Nederland. Het is geen kritische soort die met fluwelen handschoentjes gehanteerd moet worden. Het hooibeestje kwam vroeger zeer algemeen voor in het rivierengebied, maar is na 1991-1992 verdwenen. Debet hieraan waren het ongebruikelijke voorjaar van 1991 (maart was uitzonderlijk warm met snelle rupsengroei, gevolgd door een vriesperiode eind april waardoor veel rupsen stierven) en de extreme hoogwaters in 1993 en 1995. De al geslonken hooibeestjepopulaties in de uiterwaarden verdwenen toen volledig.

Herstel vanuit binnendijkse bronpopulaties zat er destijds niet meer in, omdat daar het doek eerder al gevallen was. Binnendijks waren weinig natuurgebieden overgebleven en de dijkhellingen en wegbermen werden destijds te intensief gemaaid voor vlinders. Tegenwoordig zijn de condities gelukkig verbeterd met bloemrijke dijkhellingen en bloemrijke natuurgebieden. Maar daarmee zijn de vlinders nog niet uit zichzelf terug. Het experiment wil nagaan of de reden voor het uitblijven van vlinderherstel gezocht moet worden in de geïsoleerde ligging van de Gelderse Poort en in de beperkte migratiekracht van de soort. Verloopt het experiment succesvol dan zal zich een nieuwe kernpopulatie ontwikkelen die als bron kan dienen voor gebieden elders in het rivierengebied. Het herintroductie-experiment en monitoringonderzoek wordt uitgevoerd door vrijwilligers. De komende jaren zal blijken of het hooibeestje, geholpen door de mens, toch weer vaste voet krijgt in de Gelderse Poort.

Tekst: Bart Beekers & Johan Bekhuis, Flora & Faunawerkgroep Gelderse Poort & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Beren van Duijn, Simon Olk, Kim Huskens