Nederland 9 procent groener en hooikoortsseizoen op komst

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender en Alterra Wageningen UR [land] op [publicatiedatum]

Door de aanhoudende warmte in afgelopen weken is Nederland negen procent groener dan twee weken geleden. Het landoppervlak is inmiddels al ruim 30 procent groener dan een jaar geleden. De ontwikkeling in de natuur ligt nu ongeveer een maand voor op het normale schema. De komende week is volgens Allergieradar.nl dan ook al een toenemende concentratie elzenpollen te verwachten.

Het is inmiddels februari en de echte winter blijft maar uit. Het is een paar dagen wat kouder geweest en vooral in het noorden van het land leek het even winter maar de temperaturen lopen al weer flink op. Door de hoge temperaturen blijven planten zich ontwikkelen. Vorige week concludeerden we op basis van gedetailleerde satellietmetingen van de Groenmonitor dat Nederland op 12 januari zo’n 20 procent groener was dan een jaar geleden. Uit satellietbeelden van 28 januari bleek dat het landoppervlak gemiddeld weer 9 procent groener is dan twee weken geleden. Het verschil met 13 januari 2013 is zelfs opgelopen tot boven de 30 procent.
De vijf landbedekkingscategorieën die het sterkst groener zijn geworden in de afgelopen twee weken zijn:
1. Rietvegetatie (40%)
2. Bebouwing in primair bebouwd gebied (35%)
3. Bebouwing in secundair bebouwd gebied (25%)
4. Bebouwing in het buitengebied (24%)
5. Hoofdwegen en spoorwegen (22%)

Het is opvallend dat, met uitzondering van de rietvegetaties, vooral de bebouwde omgeving groener is geworden in de afgelopen weken. Deze landbedekkingstypen liepen namelijk tot nu toe nog wat achter in de ontwikkeling en hebben blijkbaar een inhaalslag gemaakt. Waarom is onduidelijk.

Een maand voor op schema
Op basis van eerste bloeiwaarnemingen van gele kornoelje, sneeuwklokje en zelfs hondsdraf en maarts viooltje blijkt dat de ontwikkeling in de natuur zo’n maand voor ligt op het normale schema (gemiddelde uit de periode 1940 tot 1968). Dit betekent ook dat de komende week de eerste zwarte elzen in bloei gaan komen. In december kwamen de uit het buitenland afkomstige elzen al in bloei en liep de concentratie al op tot boven de 90 pollen per kubieke meter lucht. De hooikoortsklachtenscore op Allergieradar.nl liep toen al flink op. Het echte elzenpollenhooikoortsseizoen begint pas als de zwarte elzen in bloei komen. Er staan namelijk zeer veel zwarte elzen in ons land. Vijftig jaar geleden begon de zwarte els gemiddeld op 4 maart te bloeien. Trek daar een maand van af en je komt op volgende week uit. Ook de Plantenbloeiverwachting op Natuurkalender.nl berekent op basis van de temperatuurontwikkeling dat rond deze tijd de zwarte elzen in bloei moeten gaan komen. De eerste bomen worden overigens al in bloei gezien.

Eerste eieren gelegd
De ‘eerste eilegverwachting’ van De Natuurkalender geeft aan dat vanaf nu vijf procent van de bosuilen hun eerste ei gelegd hebben. De bosuil staat er overigens om bekend dat hij in februari al begint met het leggen van eieren. Rond 8 maart zal de helft van alle bosuilen het eerste ei gelegd hebben en rond 25 maart hebben alle bosuilen een eerste ei gelegd. Er zit dus een grote spreiding in de populatie. De eerstvolgende vogel die tot het leggen van eieren over gaat is volgens de huidige verwachting de kievit. Op 11 maart heeft naar verwachting vijf procent van de kieviten al een eerste ei gelegd. Een paar dagen later, op 15 maart, zal volgens de Paddentrekverwachting de paddentrek beginnen. Elke nacht worden deze verwachtingen bijgesteld op basis van het waargenomen weer. Deze verwachtingen zullen naarmate de tijd vordert betrouwbaarder worden.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University en Gerbert Roerink, Alterra, Wageningen UR
Foto: Paul Busselen, KU Leuven
Kaart: Groenmonitor.nl