Natuur twee weken voor op schema, zwaar pollenweekend op komst

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

De verwachte hoge temperaturen komend weekend zullen de ontwikkeling van planten en dieren een sterke impuls geven. De elzenbomen zullen massaal pollen afgeven, veel mensen zullen hun eerste dagvlinders en bloeiend klein hoefblad zien en de eerste kieviten zullen hun eerste ei gaan leggen. Uit waarnemingen van De Natuurkalender blijkt dat de ontwikkeling van de natuur door de warme winter zo’n twee weken vroeger is dan normaal maar twee weken later dan vorig jaar.

Meteorologen voorspellen voor de komende dagen maximumtemperaturen tot boven de 15°C met veel zon. Dit soort omstandigheden in deze tijd van het jaar betekenen dat veel mensen hun eerste dagpauwoog, citroenvlinder, kleine vos, gehakkelde aurelia of atalanta gaan zien. Dit zijn vlinders die als vlinder overwinteren en snel op de hoge temperaturen kunnen reageren. Ook allerlei andere insecten zullen actief worden waaronder de eerste wespenkoninginnen. Die gaan op zoek naar nectar om aan te sterken na de winterslaap. Ook in de plantenwereld zal de voorlente een flinke stap richting de echte lente maken. De afgelopen weken werd het kleine boterbloempje speenkruid op steeds meer plaatsen in vooral het westen en midden van het land gezien. Het aantal mensen dat dit vroege voorjaarsbloempje ziet zal de komende dagen sterk toenemen. Ook klein hoefblad, gele kornoelje, forsythia, maarts viooltje en de eerste bosanemoontjes zijn te verwachten. Verder zullen er steeds meer bloembollen tot bloei komen. Sneeuwklokjes bloeien al geruime tijd net als de krokusjes en op diverse plaatsen al de eerste narcissen. Dit is vroeg. Narcissen kwamen vroeger pas op z’n vroegst half maart in bloei maar meestal pas in de loop van april.

Lente twee weken vroeger dan normaal
De gemiddelde ontwikkeling van planten ligt in vergelijking met het gemiddelde van 50 jaar geleden zo’n twee weken voor op schema. Ten opzichte van vorig jaar lopen we juist zo’n twee weken achter. Toen lag de temperatuur in de wintermaanden bijna 2 graden hoger dan de afgelopen winter. De gemiddelde temperatuur over december, januari en februari is dit jaar op 4,1°C uitgekomen. Dat is in vergelijking met 50 jaar geleden juist weer ruim 2°C hoger. Dat verklaart ook waarom de natuur nu zo’n twee weken voorloopt.

Zwaar weekend voor hooikoortspatiënten
Bij hooikoortspatiënten die gevoelig zijn voor elzenpollen zal het lentegevoel sterk onderdrukt kunnen worden door flinke hooikoortsklachten. Allergieradar.nl, een initiatief van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Wageningen University, verwacht dat elzen dit weekend massaal in bloei gaan komen. Bij de verwachte weersomstandigheden kan de pollenconcentratie zeer hoog oplopen tot wel 2000 pollen per kubieke meter lucht. Ten opzichte van andere vroege voorjaarsbloeiers bleef de ontwikkeling van de els juist wat achter dit jaar. De elzen lijken dit jaar veel bloemen te hebben. Vorig jaar voorspelden het LUMC en de Universiteit Utrecht al dat de kans groot was dat er in het voorjaar van 2015 veel boompollen zouden zijn door het zeer warme en vroege voorjaar. Hooikoortspatiënten doen er goed aan om voorzorgsmaatregelen te nemen. De Pollenplanner op Allergieradar.nl verwacht dat het elzenpollenseizoen nog tot begin april zal aanhouden. Op basis van de huidige temperatuurverwachting zal de start van het berkenpollenseizoen al 29 maart van start gaan in het zuidwesten van Nederland en een week later in het noordoosten.

Eilegverwachting
Ook in de vogelwereld is zeer goed te merken dat het voorjaar in de lucht zit. Merels strijden om het mooiste lied ten gehore te brengen en in het hele land laten de vinken hun karakteristieke vinkenslag horen. Ongeveer de helft van de mensen heeft de vinkenslag inmiddels voor het eerst gehoord. Het eilegseizoen staat ook voor de deur. Volgens de eerste eilegverwachting op Natuurkalender.nl zal dit weekend rond de 5% van de kieviten hun eerste ei gelegd hebben. Aan de schitterende capriolen die de kieviten momenteel in de lucht uitvoeren is te zien dat er wat gaande is. In de loop van komende week zullen ook de eerste wilde eenden met het leggen van eieren beginnen. Over twee weken zullen de eerste haviken, wulpen, meerkoeten en waterhoenen volgen.

Doe mee met het onderzoek
Lijkt het u leuk en of interessant om mee te helpen met het onderzoek naar de veranderingen in de natuur en de invloed op de samenleving, geef dan uw eigen eerste waarnemingen in de natuur door via www.natuurkalender.nl. De site zal overigens in de loop van het jaar vernieuwd worden met financiële hulp van het Prins Bernhard Cultuurfonds.
Hooikoortspatiënten kunnen meedoen met Allergieradar.nl door regelmatig het niveau van hooikoortsklachten door te geven op de site of via de Apps (Android of iPhone).
Wilt u de onderzoekers van De Natuurkalender ontmoeten, kom dan zaterdag 7 maart naar de Landelijke Vlinderdag in Wageningen.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Kars Veling; Arnold van Vliet; Paul Busselen