Groenindex iets afgenomen door vorst maar voorlente zet door

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender en Alterra Wageningen UR [land] op [publicatiedatum]

Door de aanhoudende zeer hoge temperaturen komen steeds meer sneeuwklokjes, gele kornoeljes en zwarte elzen in bloei en daarmee ontwikkelt de voorlente zich steeds verder. Door de paar koude dagen met lichte nachtvorst aan het einde van januari is de groenheid van het landoppervlak in Nederland wel met gemiddeld zo’n 5 procent afgenomen ten opzichte van net voor de vorst. Van de 30 landbedekkingstypen werden er 7 groener, 2 bleven even groen en 21 werden er minder groen.

De paar dagen nachtvorst aan het einde van januari hebben een zichtbaar remmende invloed gehad op de ontwikkeling van de planten die nu blad hebben. Dat blijkt uit de Groenmonitor van Alterra Wageningen UR die op basis van gedetailleerde satellietopnames de groenheid van het landoppervlak meet. Daar waar de Groenindex in de periode van 12 tot en met 28 januari nog met bijna 10 procent toenam liep de Groenindex in nog geen week met gemiddeld 5 procent terug. Vooral kale grond in bebouwd gebied en open zand in de kustgebieden lieten een duidelijke afname zien van de Groenindex (zie de onderstaande tabel). De Groenindex in duinen met hoge vegetatie nam juist met 21 procent toe. Het is nog even afwachten of de korte vorstperiode ook de komende week nog doorwerkt op de Groenindex. Dat zal afhangen van de vorstschade die de groene planten hebben opgelopen. De hoge temperaturen van de afgelopen dagen en de verwachting van het KNMI dat de zachte weersomstandigheden aanhouden, zullen de ontwikkeling van planten in ieder geval weer stimuleren.

Landbedekkingscategorieën met de grootste procentuele afname van de Groenindex door de vorst

Landbedekkingscategorieën met de grootste procentuele toename van de Groenindex door de vorst

Voorlente breidt zich uit

Op de website van De Natuurkalender is te merken dat de voorlente zich verder uitbreidt. Er kwamen de afgelopen week meldingen binnen van eerste bloeiend speenkruid, sneeuwklokje, maarts viooltje, klein hoefblad, gele kornoelje en zelfs van forsythia. Aan de duidelijk zwellende knoppen van veel struiken en bomen is te zien dat ook de houtachtige planten in beweging komen. Dit is ook goed te zien aan de zwarte elzen. Geleidelijk aan komen steeds meer elzen in bloei en zal, zodra het droog is, de pollenconcentratie, en daarmee de hooikoortsklachten, op gaan lopen (zie www.allergieradar.nl). Dat de natuur al tot ontwikkeling komt is niet raar. De gemiddelde temperatuur van de winter staat vanaf 1 december gezien op 5,8 graden Celsius. Dat is maar 0,4 graden onder wat tegenwoordig de gemiddelde temperatuur is voor de hele maand maart. Een eeuw geleden was de gemiddelde temperatuur van maart echter maar rond de 4,9 °C. Daar zitten we dus deze hele winter bijna een graad boven.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University; Gerbert Roerink, Alterra Wageningen UR
Data: Groenmonitor, Alterra Wageningen UR; Temperatuur: KNMI
Foto: Arnold van Vliet