Zeer zeldzame russula’s na regenoverlast

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Op het instellingsterrein van Reigersdaal te Heerhugowaard is na de overvloedige regen onlangs de zeer zeldzame Vergelende netspoorrussula te voorschijn gekomen. De Vergelende netspoorrussula staat als bedreigd op de Rode Lijst en is slechts enkele keren met zekerheid in Nederland aangetroffen. Hoewel de meeste russula’s pas later in het jaar verschijnen, lijkt de Vergelende netspoorrussula vooral te reageren op overvloedige neerslag ongeacht of het nu zomer is of herfst.

Russula’s leven in symbiose met bomen en vele soorten behoren door hun opvallende kleuren en grootte tot de opvallendste paddenstoelen. Door deze opvallende kleuren zou je denken dat russula’s gemakkelijker te herkennen zijn dan andere paddenstoelen, maar niets is minder waar. De kleuren kunnen namelijk nogal variëren. Vele doorgewinterde mycologen fronsen de wenkbrauwen als er bij een vondst van een russula gevraagd wordt om welke soort het gaat.

De locatie, een gazon op klei beplant met Grauwe populieren, stond twee weken geleden blank van het overvloedige regenwater. Nadat het overtollige water was weggezakt, kwamen er vorige week een flink aantal van deze opvallende russula's tevoorschijn. Twee jaar geleden werd de Vergelende netspoorrussula (Russula elegans Bres.) hier ook al na een hevige regenperiode in de zomer aangetroffen, maar werd toen aangezien voor door slagregens verfomfaaide Geraniumrussula’s (Russula pelargonium).

De Geraniumrussula heeft een geur die lijkt op de geur van de Vergelende netspoorrussula en werd vorig jaar dus precies op dezelfde standplaats gevonden als de Vergelende netspoorrussula. Als het vergelen van de russula over het hoofd wordt gezien en er geen microscopisch onderzoek wordt uitgevoerd, is een verwisseling snel gemaakt. De sporen van beide soorten zijn wel gemakkelijk van elkaar te onderscheiden. De sporen ornamentatie (versiering) van de Vergelende netspoorrussula bezitten een vrijwel compleet netwerk en doet daarmee zijn Nederlandse naam eer aan. Dit is in tegenstelling tot de sporen ornamentatie van de Geraniumrussula, die hooguit voor een deel zijn voorzien van een netwerk.

Het toeval wil dat er foto’s waren genomen van de veronderstelde Geraniumrussula’s die nietsvermoedend op het internet werden gezet. Ook werd er van deze zogenaamde “Geraniumrussula” een exemplaar gedroogd en bewaard voor een paddenstoelenherbarium. Door de oplettendheid van de specialist Jaap Wisman en dankzij het gedroogde exemplaar kon de zeldzame Vergelende netspoorrussula toch nog worden getraceerd.

Voor degene, die het plan hebben opgevat om zich aan het determineren van russula’s te wagen heb ik een wijze raad; bezint eer gij begint !

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging