De Oorkwallen hebben last van kwalvlooien

Bericht uitgegeven door Stichting ANEMOON op [publicatiedatum]

Net als in de voorgaande jaren zien we deze maanden enorme aantallen Oorkwallen in Veerse meer en Grevelingenmeer. Dit jaar is echter een opvallend groot aantal Oorkwallen geïnfecteerd met een uitwendige parasiet: de Kwalvlo. Het is een klein zeediertje dat thuis hoort in de groep van de schaaldieren. Jammer dat de Oorkwallen geen handjes hebben om zich te kunnen krabben.

Kwalvlooien zijn kleine garnaalachtige zeediertjes van maximaal circa twaalf millimeter lengte. Ze leven als parasiet op of onder de hoed van diverse kwallen, zoals Zeepaddenstoel, Kompaskwal en Oorkwal. Hier leven ze van de restanten van het voedsel van hun gastheren en van geslachtscellen die zich in speciale organen onder de hoed van de kwallen bevinden. Ze voeden zich dus met cellen van de kwallen en daarom zijn het parasieten. Omdat het uitwendige parasieten zijn noemen we ze exoparasieten.

In de Nederlandse kustwateren komen veel kwallen voor en zijn Kwalvlooien ook vrij algemeen. De kwalvlooien komen wereldwijd voor waar deze kwallen ook voorkomen. Dat is onder andere de noordwest kust van Europa en IJsland, maar ook de Middellandse zee, oostkust van de Verenigde Staten, het noorden van Rusland en Alaska, en Zuid Afrika. Kwalvlooien zijn goede zwemmers. Mochten ze hun gastheer verlaten dan gaan ze actief zwemmend op zoek naar de volgende kwal om daar beschutting en voedsel te zoeken. Ze planten zich geslachtelijk voort. De mannetjes zijn eenvoudig te onderscheiden van de vrouwtjes. Zij hebben hele lange antennes, terwijl de vrouwtjes korte antennes bezitten. Op deze foto's zijn vrouwtjes Kwalvlooien afgebeeld.

Als gevolg van de matige waterkwaliteit van het Veerse meer en Grevelingenmeer zien we hier jaarlijks rond deze tijd een enorme explosie van het aantal Oorkwallen. Sportduikers zwemmen soms letterlijk en figuurlijk door een ware kwallensoep.

Door de grote aantallen kwallen is de Zeeuwse Delta een ideaal milieu geworden waar het goed toeven is voor de Kwalvlo. Vooral dit jaar zien we opvallend veel met Kwalvlooien geïnfecteerde Oorkwallen. Kort geleden was circa één op de twintig Oorkwallen in het Grevelingenmeer met een of meer Kwalvlooien geïnfecteerd. Jammer dat de Oorkwallen geen handjes hebben om zich te kunnen krabben. Daar hebben ze nu best wel behoefte aan denk ik.

Naschrift: Op 8 juli 2011 zijn bij Den Osse in het Grevelingenmeer honderd duizenden Oorkwallen gezien. Circa 50% was geinfecteerd met Kwalvlooien. In veel kwallen zaten 3-5 parasieten. Zoveel Oorkwallen begint een jaarlijks terugkerend fenomeen te worden. Dat er echter zoveel parasieten in zitten is ongekend!

Tekst en foto’s: Peter H. van Bragt, Stichting Anemoon