Vermeende Waterwaaier blijkt ranonkel
FLORONBericht uitgegeven door FLORON op [publicatiedatum]
Een recente vondst van Waterwaaier bij het Brabantse Fijnaart blijkt bij nader inzien een waterranonkel te betreffen. Dat is nog niet zulk slecht nieuws, want Waterwaaier is een exotische waterplant die hier van nature niet thuishoort.
De dubbelganger werd ‘ontmaskerd’ op het Nationaal Herbarium dat sinds begin dit jaar deel uitmaakt van het NCB Naturalis in Leiden. Het onderzoeksinstituut speelt van oudsher een belangrijke rol in de kwaliteitscontrole van bijzondere plantenwaarnemingen in ons land. Het kan daarbij in veel gevallen gebruik maken van de uitgebreide referentiecollectie van herbariummateriaal van gedroogde planten.
Waterwaaier (Cabomba caroliniana) is een ondergedoken waterplant, waarvan alleen de bloemen boven water uitsteken. De stengels kunnen meters lang worden. Het geslacht Cabomba omvat een aantal nauw verwante, op uiterlijke kenmerken lastig van elkaar te onderscheiden waterplanten, die makkelijk met elkaar verward kunnen worden. De eerste vondsten van C. carolinina in Nederland werden aanvankelijk als C. aquatica bestempeld. Cabomba caroliniana is echter, voor zover bekend, de enige soort die in de gematigde klimaatzones kan groeien. Alle overige vertegenwoordigers van het geslacht zijn beperkt tot de tropen.
Waterwaaier kan verder verward worden met Waterranonkels (met name Ranunculus circinatus, R. aquatilis en R. peltatus), Vederkruiden (Myriophyllum spec.) en soorten uit het geslacht Hoornblad (Ceratophyllum spec.). Waterwaaier onderscheidt zich door de tegenoverstaande bladen. Bij Hoornblad en Vederkruid staan de bladen in kransen en de Waterranonkels hebben verspreid staande bladen. Bij Vederkruid zijn de bladen bovendien geveerd en niet gaffelvormig gedeeld.
Zou de vondst bij Fijnaart echt Waterwaaier hebben betroffen, dan zouden de planten op deze locatie door het Team Invasieve Exoten van het ministere van ELI zijn opgespoord en verwijderd. Dit om verdere verspreiding van deze exotische waterplant te voorkomen. Met de ijzige omstandigheden van deze dagen zou dat nog een hele klus geweest zijn. Dat is hen dan weer bespaard gebleven!
Tekst: Wout van der Slikke en Ruud Beringen, FLORON
Foto: Wim Weijs