Vlierbessen in augustus, net als vroeger
De NatuurkalenderBericht uitgegeven door De Natuurkalender op [publicatiedatum]
De eerste rijpe bessen van de gewone vlier hangen nu aan de struiken. De Natuurkalender verwacht dat over ongeveer tien dagen de helft van de stuiken zijn eerste rijpe bessen zal dragen. Hiermee loopt de vruchtrijping van de gewone vlier gelijk met de eerste helft van de vorige eeuw. De laatste jaren kwamen we de eerste rijpe vlierbessen vaak al in juli tegen.
De Natuurkalender ontving de eerste melding van rijpe bessen van de gewone vlier dit jaar op 7 augustus; in 2009 gebeurde dit al op 23 juli. De laatste jaren werden de eerste rijpe vlierbessen meestal al in juli gezien (zie Natuurbericht ‘De vlierbessen rijpen’ van 26 juli 2009). Vroeger gebeurde dit normaalgesproken pas eind augustus of begin september.
Het moment van vruchtrijping is grotendeels afhankelijk van het tijdstip waarop de vlierstruiken gebloeid hebben. Normaalgesproken zijn de bessen ongeveer drie maanden na de bloei rijp. Dit jaar werden de eerste bloeiende vlierstruiken tussen 10 mei en 22 juni aan De Natuurkalender doorgegeven. De piek van eerste waarnemingen lag op 29 mei. Het is dus niet verwonderlijk dat de eerste rijpe vruchten rond 7 augustus aan de struiken hingen. Uitgaande van de gehele bloeiperiode dit jaar, verwachten we de piek van de eerste waarnemingen rond 29 augustus.
De Natuurkalender beschikt over eerste bloei- en vruchtrijpingsgegevens van de vlier in de periode tussen 1894 en 1968, en na 2001 (zie onderstaande grafiek). In deze grafiek is te zien dat de vlier vroeger meestal eind mei of begin juni ging bloeien; de vruchten begonnen dan vanaf eind augustus te rijpen. De laatste jaren bloeide de vlier meestal eerder, soms al tijdens de eerste helft van mei. Hierdoor hingen de eerste rijpe vruchten dus ook eerder aan de struiken.
De reden dat de vlierstruiken dit jaar later bloeiden, is te wijten aan de koude meimaand dit jaar. Sinds 1991 was mei niet meer zo koud.* De warmte in juni en juli heeft de vruchtrijping niet meer kunnen versnellen. De ontwikkeling en de rijping van de bessen is veel minder temperatuursafhankelijk dan de bloei; hier is altijd ongeveer drie maanden voor nodig. Dit jaar kunnen we dus in augustus en september van rijpe vlierbessen genieten, net als vroeger.
Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Paul Busselen, K.U. Leuven - Campus Kortrijk
Figuur: De Natuurkalender
*Zie voor meer informatie over de ontwikkeling van de natuur in de eerste helft van dit jaar het Natuurbericht ‘Overzicht van de ontwikkeling in de natuur in 2010 tot nu’ van 25 juli jongstleden.