De Hoorn van overvloed, een mythische paddenstoel
Nederlandse Mycologische VerenigingBericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op vrijdag 5 november 2010
De Hoorn van overvloed is een bijzondere en zeldzame paddenstoel die dit jaar is opgedoken in de omgeving van Laag-Keppel (Gld). Dit is de vierde vindplaats in Nederland sinds 1990.
Een paddenstoel met zo’n naam moet wel een heel bijzondere zijn. Zeker bijzonder, want hij is zo zeldzaam dat menigeen hem nooit te zien krijgt, althans niet in Nederland.
Deze prachtige paddenstoel heeft hoeden die diep trechtervormig zijn met een intens zwarte kleur. Er zijn geen lamellen, maar de onderkant van de hoed bestaat uit een soort grijs vlies.
De Hoorn van overvloed (Craterellus cornucopioides) groeit altijd in groepjes in oude loofbossen meestal bij Beuk en soms bij Eik. De vindplaats in de omgeving van Laag-Keppel is eigenlijk een soort sprookjesbos. Je vindt er gevarieerd oud loof- en naaldbos met vennetjes en statige lanen met oude Beuken, waar vroeger de ridders te paard van kasteel Laag-Keppel doorheen reden. Het gebied is niet alleen rijk aan bijzondere paddenstoelen, maar ook vele zeldzame planten en mossen komen hier voor. Dit dankzij de aanwezigheid van leem en kalk in de bodem.
Bijzonder aan de Craterellus cornucopioides is ook zijn Nederlandse naam “Hoorn van overvloed”. Vroeger werd hij in de volksmond ook wel “Doodstrompet” genoemd, niet omdat hij giftig is, maar vanwege zijn diepzwarte kleur. De soortnaam cornucopioides is afgeleid van het latijnse cornucopia wat staat voor cornu = hoorn en copia = voorraad. Cornucopia staat voor een legendarisch voorwerp dat overvloed schonk. Het stamt oorspronkelijk uit de Griekse Mythologie. Volgens de mythe is de Cornucopia de hoorn van de geit Amalthea, die Zeus zoogde op Kreta. Als dank zette Zeus haar aan de hemel als een sterrenbeeld en haar hoorn schonk de houder ervan alles wat hij of zij maar begeerde. Zijn naam is dus een metafoor die overvloed symboliseert.
De Hoorn van overvloed is een eetbare paddenstoel die in de ons omringende landen ook wel gezocht wordt. In Nederland is hij echter zo zeldzaam dat je hem beter kunt laten staan.
Tekst en foto's: Marjon van der Vegte, Nederlandse Mycologische Vereniging