Hoe gaat het met de Nederlandse padden?

Bericht uitgegeven door RAVON op donderdag 24 december 2009

Door het verlies van leefgebied, verzuring van poelen en vennen, versnippering en verdroging, ging het met veel soorten amfibieën in de vorige eeuw niet goed. Door allerlei beschermingsmaatregelen en een verbetering van de waterkwaliteit, gaat het met veel amfibiesoorten de laatste jaren gelukkig weer beter. Dat constateert het NEM Meetnet Amfibieën van Stichting RAVON. Dit geldt ook voor de meeste padden. Het aantal geelbuikvuurpadden is zelfs sterk toegenomen.

Met de gewone pad gaat het gewoon goed. Hoewel de aantallen in 2008 voor het eerst in jaren een lichte daling lieten zien, blijft de soort stabiel en is er zeker geen reden tot zorgen. De rugstreeppad [zie eerder Natuurbericht] baart ons wel zorgen. Van de knoflookpad is helaas geen trend te berekenen. In totaal zijn er over de periode 1997-2008 van 319 telgebieden door vrijwilligers van het RAVON Meetnet Amfibieën gegevens verzameld. De meeste telgebieden bestaan uit meerdere meetlocaties, in totaal 2.497 wateren of luisterpunten, verspreid over alle provincies.

Toename geelbuikvuurpad
De geelbuikvuurpad is het zeldzaamste amfibie in Nederland en het is dan ook bijzonder positief dat hij in aantal toeneemt. Feit blijft natuurlijk wel dat deze streng beschermde pad nog steeds heel weinig voorkomt. Alleen in Zuid-Limburg vinden we populaties van de geelbuikvuurpad. De soort die eens zo algemeen was in het heuvelland, zal dat nooit meer kunnen worden. Zijn natuurlijke leefgebied is daarvoor te beperkt en is te veel onherstelbaar veranderd. Ook bestaan de meeste populaties uit slechts een gering aantal dieren (soms uit slechts 70 dieren), waardoor de soort erg kwetsbaar blijft. De geelbuikvuurpad staat op de Rode Lijst in de categorie ernstig bedreigd. De totale populatie aan geelbuikvuurpadden bedroeg in 2008 minder dan 500 (sub)adulte dieren.

Ons bereiken nog steeds alarmerende berichten over de geelbuikvuurpadden. Naar schatting gaat jaarlijks rond de 5% (!) van de Nederlandse populatie verloren door onoplettendheid van natuurliefhebbers die padjes pletten bij het terugleggen van omgedraaide stenen. RAVON roept dan ook iedereen op om voorzichtig te zijn in het veld: loop niet over stenen nabij de oevers en laat de padjes met rust. Natuurlijk wil iedereen wel eens een keer een geelbuikvuurpad zien. Terecht, maar voorzichtigheid is écht geboden!

Slecht jaar voor vroedmeesterpad
De Toename geldt helaas niet voor de vroedmeesterpad, die echt een slecht jaar kende. In 2008 zijn er 28% minder vroedmeesterpadden waargenomen dan in 2001. De zomer van 2008 was relatief droog, waardoor veel poeltjes droog vielen. Als dit probleem van tijdelijke aard zou zijn, zal de populatie vroedmeesterpadden hier niet echt onder lijden. Maar de berichten over 2009 zijn niet gunstig. Ook de zomer van dit jaar is droog geweest, waardoor er weinig larven zijn gevonden tijdens het monitoren. De vroedmeesterpad staat op de nationale Rode Lijst vermeld in de categorie kwetsbaar.

Tekst: Edo Goverse (RAVON), Gerard Smit (RAVON) en Tom van der Meij (CBS)
Foto's: Jelger Herder (RAVON, www.digitalnature.org)