Agrarisch natuurbeheer blijkt effectief voor zeldzame Limburgse amfibieën

Veel van de oorspronkelijke habitat van deze soorten bestaande uit overstromingszones, karrensporen, groeven en natte graslanden (geelbuikvuurpad) en ruderale terreinen (vroedmeesterpad), is in de loop der jaren verloren gegaan. Op initiatief van het collectief Natuurrijk Limburg, en met subsidie van de Provincie Limburg, worden er nieuwe voortplantingswateren en geschikt landhabitat aangelegd in onder andere het agrarische gebied. Met behulp van het ANLb worden deze elementen op langere termijn beheerd, waardoor deze soorten weer de kans krijgen zich uit te breiden en te vestigen buiten de natuurgebieden.

Zo koloniseerden geelbuikvuurpadden afkomstig uit de naastgelegen groeve al na één jaar een nieuwe ANLb-poel in Cadier en Keer. Omdat kleine, snel opwarmende pionierswateren noodzakelijk zijn voor een succesvolle voortplanting van de geelbuikvuurpad, worden nu ook betonbakken ingegraven als voortplantingswater, die door middel van het ANLb in pioniersstadium worden gehouden. Op verschillende locaties maakt de geelbuikvuurpad al gebruik van dit soort ANLb-maatregelen.

Ook de vroedmeesterpad profiteert van het agrarisch natuurbeheer. Op verschillende locaties in Zuid-Limburg zijn poelen aangelegd met aan de zuidkant een stapelmuurtje. Deze stenen muurtjes dienen als landhabitat van de vroedmeesterpad. Hoewel deze soort minder mobiel is dan de geelbuikvuurpad, is hier ook in relatief korte tijd resultaat te zien. Twee jaar na de aanleg van een ANLb-poel met stapelmuurtje, verschenen hier al de eerste vroedmeesterpadlarven.

Inspanningen collectief

Zo’n 1500 agrariërs en particulieren zijn aangesloten bij het collectief Natuurrijk Limburg. De persoonlijke aanpak van het collectief, waarbij de veldmedewerker van het collectief persoonlijk contact heeft met de deelnemers, bevordert het enthousiasme en de betrokkenheid van de deelnemers. Daarnaast worden er tientallen bijeenkomsten georganiseerd, waar deelnemers elkaar kunnen treffen, ervaringen uitwisselen en meedenken over het verder optimaliseren van het beheer. De overtuiging is dat deelnemers met een persoonlijke betrokkenheid op de lange termijn meer ecologisch resultaat mogelijk maken.

Samenwerking Natuurrijk Limburg en RAVON

Een belangrijke stap in betrokkenheid kan worden gezet door de deelnemer ter plekke te laten zien welke soorten nu al baat hebben bij hun inzet. In 2018 heeft Natuurrijk Limburg samen met Stichting RAVON een aantal excursies georganiseerd gericht op poelenbeheer en de (doel)soorten die hierin voorkomen of kunnen komen. Het met eigen ogen zien van de aanwezigheid van kleine- en Alpenwatersalamanders, wekte zichtbaar heel veel enthousiasme en interesse. Dit versterkt de motivatie om ook de doelsoorten in de eigen poel te krijgen.

Landelijke beleidsmonitoring

Om de effectiviteit van ANLb te kunnen meten, voert Stichting RAVON in opdracht van de provincies (Bij12) de beleidsmonitoring uit. Daarvoor worden, verdeeld over Nederland, locaties waar agrarisch natuurbeheer wordt uitgevoerd vergeleken met locaties zonder agrarisch natuurbeheer. Daarnaast ondersteunt Stichting RAVON de agrarische collectieven in kennis en bewustwording van aanwezige amfibieën en vissen in het landelijke gebied. Lijkt het jou leuk om mee te helpen bij deze landelijke monitoring, dat kan! De monitoring wordt namelijk grotendeels door vrijwilligers uitgevoerd. Meer informatie vind je op: ravon.nl/Tellen/ANLb.

Kijk voor meer informatie op www.ravon.nl.

Tekst: Naomi Lambrikx en Thijs Schippers, RAVON; Paulien Sijbers, Natuurrijk Limburg
Foto’s: Naomi Lambrikx; Jelger Herder (leadfoto: geelbuikvuurpad)